秋夜纪怀

康熙五十一年三月,余在刑部狱,见死而由窦出者,日四三人。有洪洞令杜君者,作而言曰:“此疫作也。今天时顺正,死者尚稀,往岁多至日数十人。”余叩所以。杜君曰:“是疾易传染,遘者虽戚属不敢同卧起。而狱中为老监者四,监五室,禁卒居中央,牖其前以通明,屋极有窗以达气。旁四室则无之,而系囚常二百余。每薄暮下管键,矢溺皆闭其中,与饮食之气相薄,又隆冬,贫者席地而卧,春气动,鲜不疫矣。狱中成法,质明启钥,方夜中,生人与死者并踵顶而卧,无可旋避,此所以染者众也。又可怪者,大盗积贼,杀人重囚,气杰旺,染此者十不一二,或随有瘳,其骈死,皆轻系及牵连佐证法所不及者。”余曰:“京师有京兆狱,有五城御史司坊,何故刑部系囚之多至此?”杜君曰:“迩年狱讼,情稍重,京兆、五城即不敢专决;又九门提督所访缉纠诘,皆归刑部;而十四司正副郎好事者及书吏、狱官、禁卒,皆利系者之多,少有连,必多方钩致。苟入狱,不问罪之有无,必械手足,置老监,俾困苦不可忍,然后导以取保,出居于外,量其家之所有以为剂,而官与吏剖分焉。中家以上,皆竭资取保;其次‘求脱械居监外板屋,费亦数十金;惟极贫无依,则械系不稍宽,为标准以警其余。或同系,情罪重者,反出在外,而轻者、无罪者罹其毒。积忧愤,寝食违节,及病,又无医药,故往往至死。”余伏见圣上好生之德,同于往圣。每质狱词,必于死中求其生,而无辜者乃至此。傥仁人君子为上昌言:除死刑及发塞外重犯,其轻系及牵连未结正者,别置一所以羁之,手足毋械。所全活可数计哉?或曰:“狱旧有室五,名曰现监,讼而未结正者居之。傥举旧典,可小补也。杜君曰:“上推恩,凡职官居板屋。今贫者转系老监,而大盗有居板屋者。此中可细诘哉!不若别置一所,为拔本塞源之道也。”余同系朱翁、余生及在狱同官僧某,遘疫死,皆不应重罚。又某氏以不孝讼其子,左右邻械系入老监,号唿达旦。余感焉,以杜君言泛讯之,众言同,于是乎书。凡死刑狱上,行刑者先俟于门外,使其党入索财物,名曰“斯罗”。富者就其戚属,贫则面语之。其极刑,曰:“顺我,即先刺心;否则,四肢解尽,心犹不死。”其绞缢,曰:“顺我,始缢即气绝;否则,三缢加别械,然后得死。”唯大辟无可要,然犹质其首。用此,富者赂数十百金,贫亦罄衣装;绝无有者,则治之如所言。主缚者亦然,不如所欲,缚时即先折筋骨。每岁大决,勾者十四三,留者十六七,皆缚至西市待命。其伤于缚者,即幸留,病数月乃瘳,或竟成痼疾。余尝就老胥而问焉:“彼于刑者、缚者,非相仇也,期有得耳;果无有,终亦稍宽之,非仁术乎?”曰:“是立法以警其余,且惩后也;不如此,则人有幸心。”主梏扑者亦然。余同逮以木讯者三人:一人予三十金,骨微伤,病间月;一人倍之,伤肤,兼旬愈;一人六倍,即夕行步如平常。或叩之曰:“罪人有无不均,既各有得,何必更以多寡为差?”曰:“无差,谁为多与者?”孟子曰:“术不可不慎。”信夫!部中老胥,家藏伪章,文书下行直省,多潜易之,增减要语,奉行者莫辨也。其上闻及移关诸部,犹未敢然。功令:大盗未杀人及他犯同谋多人者,止主谋一二人立决;余经秋审皆减等发配。狱词上,中有立决者,行刑人先俟于门外。命下,遂缚以出,不羁晷刻。有某姓兄弟以把持公仓,法应立决,狱具矣,胥某谓曰:“予我千金,吾生若。”叩其术,曰:“是无难,别具本章,狱词无易,取案末独身无亲戚者二人易汝名,俟封奏时潜易之而已。”其同事者曰:“是可欺死者,而不能欺主谳者,倘复请之,吾辈无生理矣。”胥某笑曰:“复请之,吾辈无生理,而主谳者亦各罢去。彼不能以二人之命易其官,则吾辈终无死道也。”竟行之,案末二人立决。主者口呿舌挢,终不敢诘。余在狱,犹见某姓,狱中人群指曰:“是以某某易其首者。”胥某一夕暴卒,众皆以为冥谪云。凡杀人,狱词无谋、故者,经秋审入矜疑,即免死。吏因以巧法。有郭四者,凡四杀人,复以矜疑减等,随遇赦。将出,日与其徒置酒酣歌达曙。或叩以往事,一一详述之,意色扬扬,若自矜诩。噫!渫恶吏忍于鬻狱,无责也;而道之不明,良吏亦多以脱人于死为功,而不求其情,其枉民也亦甚矣哉!奸民久于狱,与胥卒表里,颇有奇羡。山阴李姓以杀人系狱,每岁致数百金。康熙四十八年,以赦出。居数月,漠然无所事。其乡人有杀人者,因代承之。盖以律非故杀,必久系,终无死法也。五十一年,复援赦减等谪戍,叹曰:“吾不得复入此矣!”故例:谪戍者移顺天府羁候。时方冬停遣,李具状求在狱候春发遣,至再三,不得所请,怅然而出。只我白头空爱吟。月在钓潭秋睡重,云横樵径野情深。牡丹半坼初经雨,雕槛翠幕朝阳。娇困倚东风,羞谢了群芳。洗烟凝露向清晓,步瑶台、月底霓裳。轻笑淡拂宫黄。浅拟飞燕新妆。杨柳啼鸦昼永,正秋千庭馆,风絮池塘。三十六宫,簪艳粉浓香。慈宁玉殿庆清赏,占东君、谁比花王。良夜万烛荧煌。影里留住年光。还只为,枕衾闲。泪痕斑。我能医疗,一服收功,只霎时间。往岁知君侍武皇,今来何用紫罗囊。十日后重阳。甘菊阶前满意黄。生日无钱留贺客,何妨。尚有儿曹理寿觞。天悠悠。水悠悠。月印金枢晓未收。笛声人倚楼。悲切。漏签声咽。渐寒灺、兰缸未灭。良宵长是闲别。恨酒凝红绡,纷涴瑶玦。镜盟鸾影缺。吹笛西风数阕。无言久,和衣成梦,睡损缕金喋。

秋夜纪怀拼音:

kang xi wu shi yi nian san yue .yu zai xing bu yu .jian si er you dou chu zhe .ri si san ren .you hong dong ling du jun zhe .zuo er yan yue ..ci yi zuo ye .jin tian shi shun zheng .si zhe shang xi .wang sui duo zhi ri shu shi ren ..yu kou suo yi .du jun yue ..shi ji yi chuan ran .gou zhe sui qi shu bu gan tong wo qi .er yu zhong wei lao jian zhe si .jian wu shi .jin zu ju zhong yang .you qi qian yi tong ming .wu ji you chuang yi da qi .pang si shi ze wu zhi .er xi qiu chang er bai yu .mei bao mu xia guan jian .shi ni jie bi qi zhong .yu yin shi zhi qi xiang bao .you long dong .pin zhe xi di er wo .chun qi dong .xian bu yi yi .yu zhong cheng fa .zhi ming qi yue .fang ye zhong .sheng ren yu si zhe bing zhong ding er wo .wu ke xuan bi .ci suo yi ran zhe zhong ye .you ke guai zhe .da dao ji zei .sha ren zhong qiu .qi jie wang .ran ci zhe shi bu yi er .huo sui you chou .qi pian si .jie qing xi ji qian lian zuo zheng fa suo bu ji zhe ..yu yue ..jing shi you jing zhao yu .you wu cheng yu shi si fang .he gu xing bu xi qiu zhi duo zhi ci ..du jun yue ..er nian yu song .qing shao zhong .jing zhao .wu cheng ji bu gan zhuan jue .you jiu men ti du suo fang ji jiu jie .jie gui xing bu .er shi si si zheng fu lang hao shi zhe ji shu li .yu guan .jin zu .jie li xi zhe zhi duo .shao you lian .bi duo fang gou zhi .gou ru yu .bu wen zui zhi you wu .bi xie shou zu .zhi lao jian .bi kun ku bu ke ren .ran hou dao yi qu bao .chu ju yu wai .liang qi jia zhi suo you yi wei ji .er guan yu li po fen yan .zhong jia yi shang .jie jie zi qu bao .qi ci .qiu tuo xie ju jian wai ban wu .fei yi shu shi jin .wei ji pin wu yi .ze xie xi bu shao kuan .wei biao zhun yi jing qi yu .huo tong xi .qing zui zhong zhe .fan chu zai wai .er qing zhe .wu zui zhe li qi du .ji you fen .qin shi wei jie .ji bing .you wu yi yao .gu wang wang zhi si ..yu fu jian sheng shang hao sheng zhi de .tong yu wang sheng .mei zhi yu ci .bi yu si zhong qiu qi sheng .er wu gu zhe nai zhi ci .tang ren ren jun zi wei shang chang yan .chu si xing ji fa sai wai zhong fan .qi qing xi ji qian lian wei jie zheng zhe .bie zhi yi suo yi ji zhi .shou zu wu xie .suo quan huo ke shu ji zai .huo yue ..yu jiu you shi wu .ming yue xian jian .song er wei jie zheng zhe ju zhi .tang ju jiu dian .ke xiao bu ye .du jun yue ..shang tui en .fan zhi guan ju ban wu .jin pin zhe zhuan xi lao jian .er da dao you ju ban wu zhe .ci zhong ke xi jie zai .bu ruo bie zhi yi suo .wei ba ben sai yuan zhi dao ye ..yu tong xi zhu weng .yu sheng ji zai yu tong guan seng mou .gou yi si .jie bu ying zhong fa .you mou shi yi bu xiao song qi zi .zuo you lin xie xi ru lao jian .hao hu da dan .yu gan yan .yi du jun yan fan xun zhi .zhong yan tong .yu shi hu shu .fan si xing yu shang .xing xing zhe xian si yu men wai .shi qi dang ru suo cai wu .ming yue .si luo ..fu zhe jiu qi qi shu .pin ze mian yu zhi .qi ji xing .yue ..shun wo .ji xian ci xin .fou ze .si zhi jie jin .xin you bu si ..qi jiao yi .yue ..shun wo .shi yi ji qi jue .fou ze .san yi jia bie xie .ran hou de si ..wei da bi wu ke yao .ran you zhi qi shou .yong ci .fu zhe lu shu shi bai jin .pin yi qing yi zhuang .jue wu you zhe .ze zhi zhi ru suo yan .zhu fu zhe yi ran .bu ru suo yu .fu shi ji xian zhe jin gu .mei sui da jue .gou zhe shi si san .liu zhe shi liu qi .jie fu zhi xi shi dai ming .qi shang yu fu zhe .ji xing liu .bing shu yue nai chou .huo jing cheng gu ji .yu chang jiu lao xu er wen yan ..bi yu xing zhe .fu zhe .fei xiang chou ye .qi you de er .guo wu you .zhong yi shao kuan zhi .fei ren shu hu ..yue ..shi li fa yi jing qi yu .qie cheng hou ye .bu ru ci .ze ren you xing xin ..zhu gu pu zhe yi ran .yu tong dai yi mu xun zhe san ren .yi ren yu san shi jin .gu wei shang .bing jian yue .yi ren bei zhi .shang fu .jian xun yu .yi ren liu bei .ji xi xing bu ru ping chang .huo kou zhi yue ..zui ren you wu bu jun .ji ge you de .he bi geng yi duo gua wei cha ..yue ..wu cha .shui wei duo yu zhe ..meng zi yue ..shu bu ke bu shen ..xin fu .bu zhong lao xu .jia cang wei zhang .wen shu xia xing zhi sheng .duo qian yi zhi .zeng jian yao yu .feng xing zhe mo bian ye .qi shang wen ji yi guan zhu bu .you wei gan ran .gong ling .da dao wei sha ren ji ta fan tong mou duo ren zhe .zhi zhu mou yi er ren li jue .yu jing qiu shen jie jian deng fa pei .yu ci shang .zhong you li jue zhe .xing xing ren xian si yu men wai .ming xia .sui fu yi chu .bu ji gui ke .you mou xing xiong di yi ba chi gong cang .fa ying li jue .yu ju yi .xu mou wei yue ..yu wo qian jin .wu sheng ruo ..kou qi shu .yue ..shi wu nan .bie ju ben zhang .yu ci wu yi .qu an mo du shen wu qin qi zhe er ren yi ru ming .si feng zou shi qian yi zhi er yi ..qi tong shi zhe yue ..shi ke qi si zhe .er bu neng qi zhu yan zhe .tang fu qing zhi .wu bei wu sheng li yi ..xu mou xiao yue ..fu qing zhi .wu bei wu sheng li .er zhu yan zhe yi ge ba qu .bi bu neng yi er ren zhi ming yi qi guan .ze wu bei zhong wu si dao ye ..jing xing zhi .an mo er ren li jue .zhu zhe kou qu she jiao .zhong bu gan jie .yu zai yu .you jian mou xing .yu zhong ren qun zhi yue ..shi yi mou mou yi qi shou zhe ..xu mou yi xi bao zu .zhong jie yi wei ming zhe yun .fan sha ren .yu ci wu mou .gu zhe .jing qiu shen ru jin yi .ji mian si .li yin yi qiao fa .you guo si zhe .fan si sha ren .fu yi jin yi jian deng .sui yu she .jiang chu .ri yu qi tu zhi jiu han ge da shu .huo kou yi wang shi .yi yi xiang shu zhi .yi se yang yang .ruo zi jin xu .yi .xie e li ren yu yu yu .wu ze ye .er dao zhi bu ming .liang li yi duo yi tuo ren yu si wei gong .er bu qiu qi qing .qi wang min ye yi shen yi zai .jian min jiu yu yu .yu xu zu biao li .po you qi xian .shan yin li xing yi sha ren xi yu .mei sui zhi shu bai jin .kang xi si shi ba nian .yi she chu .ju shu yue .mo ran wu suo shi .qi xiang ren you sha ren zhe .yin dai cheng zhi .gai yi lv fei gu sha .bi jiu xi .zhong wu si fa ye .wu shi yi nian .fu yuan she jian deng zhe shu .tan yue ..wu bu de fu ru ci yi ..gu li .zhe shu zhe yi shun tian fu ji hou .shi fang dong ting qian .li ju zhuang qiu zai yu hou chun fa qian .zhi zai san .bu de suo qing .chang ran er chu .zhi wo bai tou kong ai yin .yue zai diao tan qiu shui zhong .yun heng qiao jing ye qing shen .mu dan ban che chu jing yu .diao jian cui mu chao yang .jiao kun yi dong feng .xiu xie liao qun fang .xi yan ning lu xiang qing xiao .bu yao tai .yue di ni shang .qing xiao dan fu gong huang .qian ni fei yan xin zhuang .yang liu ti ya zhou yong .zheng qiu qian ting guan .feng xu chi tang .san shi liu gong .zan yan fen nong xiang .ci ning yu dian qing qing shang .zhan dong jun .shui bi hua wang .liang ye wan zhu ying huang .ying li liu zhu nian guang .huan zhi wei .zhen qin xian .lei hen ban .wo neng yi liao .yi fu shou gong .zhi sha shi jian .wang sui zhi jun shi wu huang .jin lai he yong zi luo nang .shi ri hou zhong yang .gan ju jie qian man yi huang .sheng ri wu qian liu he ke .he fang .shang you er cao li shou shang .tian you you .shui you you .yue yin jin shu xiao wei shou .di sheng ren yi lou .bei qie .lou qian sheng yan .jian han xie .lan gang wei mie .liang xiao chang shi xian bie .hen jiu ning hong xiao .fen wan yao jue .jing meng luan ying que .chui di xi feng shu que .wu yan jiu .he yi cheng meng .shui sun lv jin die .

秋夜纪怀翻译及注释:

在城东门买酒同我们畅饮,心宽看万事都如鸿毛(mao)一样。
8、“把酒”句:把酒,举杯;把,持、拿。送春,阴历三月末是春天最后离去的(de)日子,古人有把酒浇愁以示送春的习俗。此句与王灼《点绛唇》“试来把酒留春住,问春无语,席卷西山雨”写法相似。东方不可以寄居停顿。
(45)显庆:唐高宗的年号。县城太小蛮夷(yi)无意洗劫,百姓贫穷他们也觉可怜。
21、美:美好的素质。兰花不当户生长,宁愿是闲庭幽草。
⑾保:依赖。可怜他身上(shang)只穿着单(dan)薄的衣服,心里(li)却担心炭卖不出去,还希望天更寒冷。
1.古意:“古意”是六朝以来诗歌中常见(jian)的标题,表示这是拟(ni)古之作。乌孙来汉朝朝聘后,取消王号,对汉称臣。边远地方停息了战争,战争的烟尘消散了,到处充满日月的清辉。
64殚:尽,竭尽。这个世道混浊善恶不分,喜欢嫉妒别人抹煞所长。
②凝滞,心思局限于某个范围;拘泥我在平山堂前“欧公柳”的下面,写下这首词悼念文坛英杰,故扬州太守欧阳修。别说人死后万事皆空,即使活在世上,也不过是一场大梦呀!
  ②“一声梧叶一声秋”二句:梧桐叶的落下,预示了秋天的到来,雨打在芭蕉上的声音更使人增添了一份愁闷。一点芭蕉:是指雨点打在芭蕉叶上。

秋夜纪怀赏析:

  接下来描写读书处所的环境。诗人居住在幽深僻远的村巷,与外界不相往来,即使是前来探访的老朋友,也只好驾车掉转而去。他独自高兴地酌酒而饮,采摘园中的蔬菜而食。没有了人世间的喧闹和干扰,是多么的自在与自得啊!初夏的阵阵和风伴着一场小雨从东而至,更使诗人享受到自然的清新与惬意。
其一简析
  第一首七律确实是很出色的爱情诗,而其内容是通过第二首七绝补充说明的。第二首无题诗(“闻道阊门萼绿华”)大致意思是说:当年常常听到人们谈论阊门中有位叫萼绿华的女子长得美丽绝伦,但总是觉得在天边那么遥远,却没想到昨晚像萧史那样参加一次豪门盛宴后,竟然产生了偷窥的冲动。诗人说的是吴宫苑内花,当然不会是花园里的花卉植物,而是如花似玉的美女。秦楼客,用萧史典故,显言己之为爱婿身份。诗意中既有寓慨,又有艳情,但主要还是表达男女之间心心相印的恋情。
  怨深,夜深,主人公不禁幽独之苦,由帘外到帘内,拉下帘幕之后,反又不忍使明月孤寂。似月怜人,似人怜月;而如果人不伴月,则又没有什么事物可以伴人。月无言,人也无言。但读者却深知人有无限言语,月也解此无限言语,而写来却只是一味望月。这正是“不怨之怨”,所以才显得愁怨之深。
  这首诗紧扣诗题中的“留”字,借留客于春山之中,描绘了一幅意境清幽的山水画。
  此诗诗旨主要不是写士卒的乡愁,而是发迁客的归怨。
  字透露出佛门清静空寂的永恒。“鹫岭”、“龙宫”,连用两个典故,上下对得精切自然,神话色彩浓郁,引人浮想联翩。排律首联一般不对偶,而这里对得流走自然,给读者以整齐和谐的美感。
  头一句正面写女主人公。冰簟银床,指冰凉的竹席和银饰的床。“梦不成”三字很可玩味。它不是一般地写因为伤离念远难以成眠,而是写她寻梦不成。会合渺茫难期,只能将希望寄托在本属虚幻的梦寐上;而现在,难以成眠,竟连梦中相见的微末愿望也落空了。这就更深一层地表现出别离之久远,思念之深挚,会合之难期和失望之强烈。一觉醒来,才发觉连虚幻的梦境也未曾有过,伴着自己的,只有散发着秋天凉意和寂寞气息的冰簟银床。—这后一种意境,似乎比在冰簟银床上辗转反侧更隽永有情韵。读者仿佛可以听到女主人公轻轻的叹息。
  据《资治通鉴》卷二百一十六载:“天宝十载四月,剑南节度使鲜于仲通讨南诏蛮,大败于泸南。时仲通将兵八万,……军大败,士卒死者六万人,仲通仅以身免。杨国忠掩其败状,仍叙其战功。……制大募两京及河南北兵以击南诏。人闻云南多瘴疠,未战,士卒死者什八九,莫肯应募。杨国忠遣御史分道捕人,连枷送诣军所。……于是行者愁怨,父母妻子送之,所在哭声振野。”这段历史记载,可当作这首诗的说明来读。而这首诗则艺术地再现了这一社会现实。
  全诗正文共三十六句,可分为两大部分。前一部分写生长于南方的修竹品质纯美,实为自身道德、风节之写照。后一部分写修竹得伶伦赏识而得以加工成乐器,也是诗人屡次上书陈述治国方略之表徵。接着,修竹进而欲“升天行”,则是诗人亟欲施展抱负的愿望之表露。

王安上其他诗词:

每日一字一词