悲愤诗

千钟合尧禹,百兽谐金石。得志重寸阴,忘怀轻尺璧。右金石录三十卷者何?赵侯德父所着书也。取上自三代,下迄五季,钟、鼎、甗、鬲、盘、彝、尊、敦之款识,丰碑、大碣,显人、晦士之事迹,凡见于金石刻者二千卷,皆是正伪谬,去取褒贬,上足以合圣人之道,下足以订史氏之失者,皆载之,可谓多矣。呜唿,自王播、元载之祸,书画与胡椒无异;长舆、元凯之病,钱癖与传癖何殊。名虽不同,其惑一也。余建中辛巳,始归赵氏。时先君作礼部员外郎,丞相时作吏部侍郎。侯年二十一,在太学作学生。赵、李族寒,素贫俭。每朔望谒告出,质衣,取半千钱,步入相国寺,市碑文果实归,相对展玩咀嚼,自谓葛天氏之民也。后二年,出仕宦,便有饭蔬衣练,穷遐方绝域,尽天下古文奇字之志。日就月将,渐益堆积。丞相居政府,亲旧或在馆阁,多有亡诗、逸史,鲁壁、汲冢所未见之书,遂力传写,浸觉有味,不能自已。后或见古今名人书画,一代奇器,亦复脱衣市易。尝记崇宁间,有人持徐熙牡丹图,求钱二十万。当时虽贵家子弟,求二十万钱,岂易得耶。留信宿,计无所出而还之。夫妇相向惋怅者数日。后屏居乡里十年,仰取俯拾,衣食有余。连守两郡,竭其俸入,以事铅椠。每获一书,即同共勘校,整集签题。得书、画、彝、鼎,亦摩玩舒卷,指摘疵病,夜尽一烛为率。故能纸札精致,字画完整,冠诸收书家。余性偶强记,每饭罢,坐归来堂烹茶,指堆积书史,言某事在某书、某卷、第几叶、第几行,以中否角胜负,为饮茶先后。中即举杯大笑,至茶倾覆怀中,反不得饮而起。甘心老是乡矣。故虽处忧患困穷,而志不屈。收书既成,归来堂起书库,大橱簿甲乙,置书册。如要讲读,即请钥上簿,关出卷帙。或少损污,必惩责揩完涂改,不复向时之坦夷也。是欲求适意,而反取憀憟。余性不耐,始谋食去重肉,衣去重采,首无明珠、翠羽之饰,室无涂金、刺绣之具。遇书史百家,字不刓缺,本不讹谬者,辄市之,储作副本。自来家传周易、左氏传,故两家者流,文字最备。于是几案罗列,枕席枕藉,意会心谋,目往神授,乐在声色狗马之上。至靖康丙午岁,侯守淄川,闻金寇犯京师,四顾茫然,盈箱溢箧,且恋恋,且怅怅,知其必不为己物矣。建炎丁未春三月,奔太夫人丧南来。既长物不能尽载,乃先去书之重大印本者,又去画之多幅者,又去古器之无款识者,后又去书之监本者,画之平常者,器之重大者。凡屡减去,尚载书十五车。至东海,连舻渡淮,又渡江,至建康。青州故第,尚锁书册什物,用屋十余间,冀望来春再备船载之。十二月,金人陷青州,凡所谓十余屋者,已皆为煨烬矣。建炎戊申秋九月,侯起复知建康府。已酉春三月罢,具舟上芜湖,入姑孰,将卜居赣水上。夏五月,至池阳。被旨知湖州,过阙上殿。遂驻家池阳,独赴召。六月十三日,始负担,舍舟坐岸上,葛衣岸巾,精神如虎,目光烂烂射人,望舟中告别。余意甚恶,唿曰:“如传闻城中缓急,奈何?”戟手遥应曰:“从众。必不得已,先弃辎重,次衣被,次书册卷轴,次古器,独所谓宗器者,可自负抱,与身俱存亡,勿忘之。”遂驰马去。途中奔驰,冒大暑,感疾。至行在,病痁。七月末,书报卧病。余惊怛,念侯性素急,奈何。病痁或热,必服寒药,疾可忧。遂解舟下,一日夜行三百里。比至,果大服柴胡、黄芩药,疟且痢,病危在膏盲。余悲泣,仓皇不忍问后事。八月十八日,遂不起。取笔作诗,绝笔而终,殊无分香卖履之意。葬毕,余无所之。朝廷已分遣六宫,又传江当禁渡。时犹有书二万卷,金石刻二千卷,器皿、茵褥,可待百客,他长物称是。余又大病,仅存喘息。事势日迫。念侯有妹婿,任兵部侍郎,从卫在洪州,遂遣二故吏,先部送行李往投之。冬十二月,金寇陷洪州,遂尽委弃。所谓连舻渡江之书,又散为云烟矣。独余少轻小卷轴书帖、写本李、杜、韩、柳集,《世说》、《盐铁论》,汉唐石刻副本数十轴,三代鼎鼐十数事,南唐写本书数箧,偶病中把玩,搬在卧内者,岿然独存。上江既不可往,又虏势叵测,有弟迒任敕局删定官,遂往依之。到台,台守已遁。之剡,出陆,又弃衣被。走黄岩,雇舟入海,奔行朝,时驻跸章安,从御舟海道之温,又之越。庚戌十二月,放散百官,遂之衢。绍兴辛亥春三月,复赴越,壬子,又赴杭。先侯疾亟时,有张飞卿学士,携玉壶过,视侯,便携去,其实珉也。不知何人传道,遂妄言有颁金之语。或传亦有密论列者。余大惶怖,不敢言,亦不敢遂已,尽将家中所有铜器等物,欲走外廷投进。到越,已移幸四明。不敢留家中,并写本书寄剡。后官军收叛卒,取去,闻尽入故李将军家。所谓岿然独存者,无虑十去五六矣。惟有书画砚墨,可五七簏,更不忍置他所。常在卧塌下,手自开阖。在会稽,卜居土民钟氏舍。忽一夕;穴壁负五簏去。余悲恸不已,重立赏收赎。后二日,邻人钟复皓出十八轴求赏,故知其盗不远矣。万计求之,其余遂不可出。今知尽为吴说运使贱价得之。所谓岿然独存者,乃十去其七八。所有一二残零不成部帙书册,三数种平平书帙,犹复爱惜如护头目,何愚也耶。今日忽阅此书,如见故人。因忆侯在东莱静治堂,装卷初就,芸签缥带,束十卷作一帙。每日晚吏散,辄校勘二卷,跋题一卷。此二千卷,有题跋者五百二卷耳。今手泽如新,而墓木已拱,悲夫!昔萧绎江陵陷没,不惜国亡,而毁裂书画。杨广江都倾覆,不悲身死,而复取图书。岂人性之所着,死生不能忘之欤。或者天意以余菲薄,不足以享此尤物耶。抑亦死者有知,犹斤斤爱惜,不肯留在人间耶。何得之艰而失之易也。呜唿,余自少陆机作赋之二年,至过蘧瑗知非之两岁,三十四年之间,忧患得失,何其多矣!然有有必有无,有聚必有散,乃理之常。人亡弓,人得之,又胡足道!所以区区记其终始者,亦欲为后世好古博雅者之戒云。绍兴二年、玄黓岁,壮月朔甲寅,易安室题 。雪花飞暖融香颊。颊香融暖飞花雪。欺雪任单衣。衣单任雪欺。别时梅子结。结子梅时别。归不恨开迟。迟开恨不归。七月三日,将仕郎、守国子四门博士韩愈,谨奉书尚书阁下。士之能享大名、显当世者,莫不有先达之士、负天下之望者为之前焉。士之能垂休光、照后世者,亦莫不有后进之士、负天下之望者,为之后焉。莫为之前,虽美而不彰;莫为之后,虽盛而不传。是二人者,未始不相须也。然而千百载乃一相遇焉。岂上之人无可援、下之人无可推欤?何其相须之殷而相遇之疏也?其故在下之人负其能不肯谄其上,上之人负其位不肯顾其下。故高材多戚戚之穷,盛位无赫赫之光。是二人者之所为皆过也。未尝干之,不可谓上无其人;未尝求之,不可谓下无其人。愈之诵此言久矣,未尝敢以闻于人。侧闻阁下抱不世之才,特立而独行,道方而事实,卷舒不随乎时,文武唯其所用,岂愈所谓其人哉?抑未闻后进之士,有遇知于左右、获礼于门下者,岂求之而未得邪?将志存乎立功,而事专乎报主,虽遇其人,未暇礼邪?何其宜闻而久不闻也?愈虽不才,其自处不敢后于恒人,阁下将求之而未得欤?古人有言:“请自隗始。”愈今者惟朝夕刍米、仆赁之资是急,不过费阁下一朝之享而足也。如曰:“吾志存乎立功,而事专乎报主。虽遇其人,未暇礼焉。”则非愈之所敢知也。世之龊龊者,既不足以语之;磊落奇伟之人,又不能听焉。则信乎命之穷也!谨献旧所为文一十八首,如赐览观,亦足知其志之所存。愈恐惧再拜。雪耻酬百王,除凶报千古。金翡翠,为我南飞传我意:罨画桥边春水,几年花下醉?别后只知相愧,泪珠难远寄。罗幕绣帷鸳被,旧欢如梦。有客开青眼,无人问落花。暖风熏细草,凉月照晴沙。客久翻疑梦,朋来不忆家。琴书犹未整,独坐送残霞。岁次玄枵,月旅蕤宾,丙丁统日,乙未御辰。潘子凭轼西征,自京徂秦。乃喟然叹曰:古往今来,邈矣悠哉!寥廓惚恍,化一气而甄三才。此三才者,天地人道。唯生与位,谓之大宝。生有脩短之命,位有通塞之遇,鬼神莫能要,圣智弗能豫。当休明之盛世,託菲薄之陋质。纳旌弓于铉台,赞庶绩于帝室。嗟鄙夫之常累,固既得而患失。无柳季之直道,佐士师而一黜。武皇忽其升遐,八音遏于四海。天子寝于谅闇,百官听于冢宰。彼负荷之殊重,虽伊、周其犹殆。窥七贵于汉庭,畴一姓之或在?无危明以安位,祗居逼以示专。陷乱逆以受戮,匪祸降之自天。孔随时以行藏,蘧与国而舒卷。苟蔽微以缪章,患过辟之未远。悟山潜之逸士,卓长往而不返。陋吾人之拘挛,飘萍浮而蓬转。寮位儡其隆替,名节漼以隳落。危素卵之累殻,甚玄燕之巢幕。心战惧以兢悚,如临深而履薄。夕获归于都外,宵未中而难作。匪择木以栖集,尠林焚而鸟存。遭千载之嘉会,皇合德于干坤。弛秋霜之严威,流春泽之渥恩。甄大义以明责,反初服于私门。皇鉴揆余之忠诚,俄命余以末班。牧疲人于西夏,携老幼而入关。丘去鲁而顾叹,季过沛而涕零。伊故乡之可怀,疚圣达之幽情。矧匹夫之安土,邈投身于镐京。犹犬马之恋主,窃託慕于阙庭。眷巩、洛而掩涕,思缠緜于坟茔。尔乃越平乐,过街邮;秣马皐门,税驾西周。远矣姬德,兴自高辛。思文后稷,厥初生民。率西水浒,化流岐豳。祚隆昌、发,旧邦惟新。旋牧野而历兹,愈守柔以执竞;夜申旦而不寐,忧天保之未定;惟泰山其犹危,祀八百而余庆。鉴亡王之骄淫,窜南巢以投命;坐积薪以待然,方指日而比盛。人度量之乖舛,何相越之辽迥!考土中于斯邑,成建都而营筑;既定鼎于郏鄏,遂钻龟而启繇。平失道而来迁,繄二国而是佑;岂时王之无僻?赖先哲以长懋。望圉、北之两门,感虢、郑之纳惠。讨子颓之乐祸,尤阙西之効戾。重戮带以定襄,弘大顺以霸世。灵壅川以止鬭,晋演义以献说。咨景、悼以迄丐,政陵迟而弥季。俾庶朝之构逆,历两王而干位。踰十叶以逮赧,邦分崩而为二。竟横噬于虎口,输文武之神器。澡孝水而濯缨,嘉美名之在兹。夭赤子于新安,坎路侧而瘗之。亭有千秋之号,子无七旬之期。虽勉励于延吴,实潜恸乎余慈。眄山川以怀古,怅揽辔于中涂。虐项氏之肆暴,坑降卒之无辜。激秦人以归德,成刘后之来苏。事回泬而好还,卒宗灭而身屠。经渑池而长想,停余车而不进。秦虎狼之强国,赵侵弱之馀烬。超入险而高会,杖命世之英蔺。耻东瑟之偏鼓,提西缶而接刃;辱十城之虚寿,奄咸阳以取儁。出申威于河外,何勐气之咆勃;入屈节于廉公,若四体之无骨。处智勇之渊伟,方鄙吝之忿悁,虽改日而易岁,无等级以寄言。当光武之蒙尘,致王诛于赤眉。异奉辞以伐罪,初垂翅于回谿;不尤眚以掩德,终奋翼而高挥。建佐命之元勋,振皇纲而更维。登崤坂之威夷,仰崇岭之嵯峨。皐託坟于南陵,文违风于北阿。蹇哭孟以审败,襄墨缞以授戈。曾只轮之不返,緤三师以济河。值庸主之矜愎,殆肆叔于朝市。任好绰其余裕,独引过以归已。明三败而不黜,卒陵晋以雪耻。岂虚名之可立?良致霸其有以。降曲崤而怜虢,託与国于亡虞。贪诱赂以卖邻,不及腊而就拘。垂棘反于故府,屈产服与晋舆。德不建而民无援,仲雍之祀忽诸。我徂安阳,言涉陕郛,行乎漫渎之口,憩乎曹阳之墟。美哉邈乎!兹土之旧也,固乃周、邵之所分,二南之所交。麟趾信于关雎,驺虞应乎鹊巢。愍汉氏之剥乱,朝流亡以离析。卓滔天以大涤,劫宫庙而迁迹。俾万乘之盛尊,降遥思于征役。顾请旋于傕、汜,既获许而中惕;追皇驾而骤战,望玉辂而纵镝。痛百寮之勤王,咸毕力以致死。分身首于锋刃,洞胸腋以流矢;有褰裳以投岸,或攘袂以赴水,伤稃檝之褊小,撮舟中而掬指。升曲沃而惆怅,惜兆乱而兄替;枝末大而本披,都偶国而祸结。藏札飘其高厉,委曹吴而成节;何庄武之无耻,徒利开而义闭。蹑函谷之重阻,看天险之衿带,迹诸侯之勇怯,筭嬴氏之利害:或开关以延敌,竞遯逃以奔窜;有噤门而莫启,不窥兵于山外。连鸡互而不栖,小国合而成大。岂地势之安危?信人事之否泰。汉六叶而拓畿,县弘农而远关。厌紫极之闲敞,甘微行以游盘。长傲宾于柏谷,妻覩貌而献餐;畴匹妇其已泰,胡厥夫之缪官!昔明王之巡幸,固清道而后往;惧衔橜之或变,峻徒御以诛赏。彼白龙之鱼服,挂豫且之密纲。轻帝重于天下,奚斯渐之可长。吊戾园于湖邑,谅遭世之巫蛊。探隐伏于难明,委谗贼之赵虏。加显戮于储贰,绝肌肤而不顾。作归来之悲台,徒望思其何补?纷吾既迈此全节,又继之以盘桓。问休牛之故林,感徵名于桃园。发阌乡而警策,愬黄巷以济潼。眺华岳之阴崖,觌高掌之遗迹。忆江使之反璧,告亡期于祖龙。不语怪以徵异,我闻之于孔公。愠韩、马之大憝,阻关、谷以称乱。魏武赫以霆震,奉义辞以伐叛。彼虽众其焉用?故制胜于庙算。砰扬稃以振尘,繣瓦解而冰泮。超遂遁而奔狄,甲卒化位京观。倦狭路之迫隘,轨崎岖以低仰;蹈秦郊而始辟,豁爽垲以宏壮。黄壤千里,沃野弥望。华实纷敷,桑麻条畅。邪界褒斜,右滨汧陇,宝鸡前鸣,甘泉后涌;面终南而背云阳,跨平原而连嶓冢。九嵕嶻嵲,太一巃嵸;吐清风之飂戾,纳归云之郁蓊。南有玄灞素浐,汤井温谷;北有清渭浊泾,兰池周曲。浸决郑、白之渠,漕引淮海之粟,林茂有鄠之竹,山挺蓝田之玉。班述陆海珍藏,张叙神皐隩区。此西宾所以言于东主,安处所以听于凭虚也,可不谓然乎?劲松彰于岁寒,贞臣见于国危。入郑都而抵掌,义桓友之忠规。竭股肱于昏主,赴涂炭而不移;世善职于司徒,缁衣弊而改为。履犬戎之侵地,疾幽后之诡惑。举伪烽以沮众,淫嬖褒以纵慝。军败戏水之上,身死骊山之北。赫赫宗周,烕为亡国。又有继于此者,异哉秦始皇之为君也!倾天下以厚葬,自开辟而未闻。匠人劳而弗图,俾生埋以报勤。外罹西楚之祸,内受牧竖之焚。语曰:行无礼必自及。此非其効与?干坤以有亲可久,君子以厚德载物。观夫汉高之兴也,非徒聪明神武、豁达大度而已也;乃实慎终追旧,笃诚款爱;泽靡不渐,恩无不逮。率土且弗遗,而况于邻里乎?况于卿士乎?于斯时也,乃摹写旧丰,制造新邑;故社易置,枌榆迁立。街衢如一,庭宇相袭;混鸡犬而乱放,各识家而竞入。籍含怒于鸿门,沛跼蹐而来王。范谋害而弗许,阴授剑以约庄。白刃以万舞,危冬叶之待霜。履虎尾而不噬,实要伯于子房。樊抗愤以巵酒,咀彘肩以激扬。忽蛇变而龙摅,雄霸上而高骧。曾迁怒而横撞,碎玉斗其何伤?婴罥组于轵涂,投素车而肉袒。踈饮饯于东都,畏极位之盛满。金墉郁其万雉,峻嵃峭以绳直。戾饮马之阳桥,践宣平之清阈。都中杂沓,户千人亿;华夷士女,骈田逼侧。展名京之处仪,即新馆而苙职;励疲钝以临朝,勗自强而不息。于是孟秋爰谢,听览余日,巡省农功,周行庐室。街里萧条,邑居散逸。营宇寺署,斯廛管库,蕞芮于城隅者,百不处一。所谓尚冠、脩成,黄棘、宣明,建阳、昌阴,北焕、南平,皆夷漫涤荡,无其处而有其名。尔乃阶长乐,登未央,汎太液,凌建章;萦馺娑而欸骀烫,轥枍诣而轹承光;徘徊桂宫,惆怅柏梁。鷩雉雊于台陂,狐兔窟于殿旁;何黍苗之离离,而余思之芒芒!洪钟顿于毁庙,乘风废而弗县;禁省鞠为茂草,金狄迁于灞川。怀乎萧、曹、魏、邴之相,辛、李、卫、霍之将;衔使则苏属国,震远则张博望;教敷而彝伦叙,兵举而皇威畅;临危而智勇奋,投命而高节亮。暨乎秺侯之忠孝淳深,陆贾之优游宴喜;长卿、渊、云之文,子长、政、骏之史;赵、张、三王之尹京,定国、释之之听理;汲长孺之正直,郑当时之推士;终童山东之英妙,贾生洛阳之才子。飞翠緌,拖鸣玉,以出入禁门者众矣。或被髮左袵,奋迅泥滓;或从容傅会,望表知里。或着显绩而婴时戮;或有大才而无贵仕。皆扬清风于上列,垂令闻而不已。想珮声之遗响,若铿锵之在耳。当音、凤、恭、显之任势也,乃熏灼四方,震耀都鄙。而死之日,曾不得与夫十余公之徒隶齿。才难,不其然乎?望渐台而扼腕,枭巨猾而余怒。揖不疑于北阙,轼樗里于武库。酒池鉴于商辛,追覆车而不寤;曲阳僭于白虎,化奢淫而无度。命有始而必终,孰长生而久视?武雄略其焉在?近惑文成而溺五利。侔造化以制作,穷山海之奥秘。灵若翔于神岛,奔鲸浪而失水;曝鳞骼于漫沙,陨明月以双坠。擢仙掌以承露,干云汉而上至。致邛、蒟其奚难?惟余欲而是恣。纵逸游于角觝,络甲乙以珠翠。忍生民之减半,勤东岳以虚美。超长怀以遐念,若循环之无赐。较面朝之焕炳,次后庭之猗靡。壮当熊之忠勇,深辞辇之明智。卫鬒发以光鑑,赵轻体之纤丽。咸善立而声流,亦宠极而祸侈。津便门以右转,究吾境之所暨。掩细柳而抚剑,快孝文之命帅。周受命以忘身,明戎政之果毅;距华盖于垒和,案乘舆之尊辔;肃天威之临颜,率军礼以长撎。轻棘、霸之儿戏,重条侯之倨贵。索杜邮其焉在?云孝里之前号。惘辍驾而容与,哀武安以兴悼。争伐赵以徇国,定庙筭之胜负;扞矢言而不纳,反推怨以归咎;未十里于迁路,寻赐剑以刎首。嗟主闇而臣嫉,祸于何而不有?窥秦墟于渭城,冀阙缅其堙尽;觅陛殿之余基,裁岥岮以隐嶙。想赵使之抱璧,浏睨楹以抗愤。燕图穷而荆发,纷绝袖而自引。筑声厉而高奋,狙潜铅以脱膑。据天位其若兹,亦狼狈而可愍!简良人以自辅,谓斯忠而鞅贤。寄苛制于捐灰,矫扶苏于朔边。儒林填于坑穽,诗书炀而为烟。国灭亡以断后,身刑轘以启前。商法焉得以宿,黄犬何可得牵?野蒲变而为脯,苑鹿化以为马;假谗逆以天权,钳众口而寄坐;兵在颈而顾问,何不早而告我?愿黔黎其谁听,惟请死而获可。健子婴之果决,敢讨贼以纾祸;势土崩而莫振,作降王于路左。萧收图以相刘,料险易与众寡;羽天与而弗取,冠沐猴而纵火。贯三光而洞九泉,曾未足以喻其高下也。感市闾之菆井,叹尸韩之旧处。丞属号而守阙,人百身以纳赎。岂生命之易投?诚惠爱之洽着。讦望之以求直,亦余心之所恶。想夫人之政术,实干时之良具。苟明法以释憾,不爱才以成务;弘大体以高贵,非所望于萧传。造长山而慷慨,伟龙颜之英主。胸中豁其洞开,群善凑而必举。存威格乎天区,亡坟掘而莫御。临揜坎而累抃,步毁垣以延。越安陵而无讥,谅惠声之寂寞。吊爰丝之正义,伏梁剑于东郭。讯景皇于阳丘,奚信谮而矜谑?陨吴嗣于局下,盖发怒于一博;成七国之称乱;飜助逆以诛错。恨过听而无讨,兹沮善而劝恶。呰孝元于渭茔,执奄尹以明贬。襃夫君之善行,废园邑以崇俭。过延门而责成,忠何辜而为戮?陷社稷之王章,俾幽死而莫鞠;忲淫嬖之凶忍,勦皇统之孕育。张舅氏之奸渐,贻汉宗之倾覆。刺哀主于义域,僭天爵于高安。欲法尧而承羞,永终古而不刊。瞰康园之孤坟,悲平后之专絜。殃厥父之篡逆,蒙汉耻而不雪;激义诚而引决,赴丹爓以明节;投宫火而焦糜,从灰熛而俱灭。骛横桥而旋轸,历敝邑之南垂。门礠石而梁木兰兮,构阿房之屈奇。疏南山以表阙,倬樊川以激池。役鬼佣其犹否,矧人力之所为?工徒斵而未息,义兵纷以交驰。宗祧污而为沼,岂斯宇之独隳。由伪新之九庙,夸宗虞而祖黄。驱吁嗟而妖临,搜佞哀以拜郎。诵六艺以饰奸,焚诗书而面墙。心不则于德义,虽异术而同亡。宗孝宣于乐游,绍衰绪以中兴。不获事于敬养,尽加隆于园陵。兆惟奉明,邑号千人。讯诸故老,造自帝询。隐王母之非命,纵声乐以娱神;虽靡率于旧典,亦观过而知仁。凭高望之阳隈,体川陆之污隆。开襟乎清暑之馆,游目乎五祚之宫。交渠引漕,激湍生风,乃有昆明池乎其中。其池则汤汤汗汗,滉瀁弥漫,浩如河汉;日月丽天,出入乎东西;旦似汤谷,夕类虞渊。昔豫章之名宇,披玄流而特起,仪景星于天汉,列牛女以双峙。图万载而不倾,奄摧落于十纪;擢百寻之层观,今数仞之余趾。振鹭于飞,凫跃鸿渐。乘云颉颃,随波澹淡。瀺灂惊波,唼喋菱芡。华莲烂于渌沼,青蕃蔚乎翠潋。伊兹池之肇穿,肄水战于荒服;志勤远以极武,良无要于后福。而菜蔬芼实,水物惟错,乃有赡乎原陆。在皇代而物上,故毁之而又复。凡厥寮司,既富而教。咸率贫惰,同整檝棹。收罟课获,引缴举效。鳏夫有室,愁民以乐。徒观其鼓枻回轮,洒钩投网,垂饵出入,挺叉来往。纤经连白,鸣桹厉响。贯鳃尾,掣三牵两。于是弛青鲲于网鉅,解赪鲤于黏徽;华鲂跃鳞,素鱮扬鬐。饔人缕切,鸾刀若飞,应刃落俎,靃靃霏霏。红鲜纷其初载,宾旅竦而迟御。既餐服以属厌,泊恬静以无欲。回小人之腹,为君子之虑。尔乃端策拂茵,弹冠振衣,徘徊丰镐,如渴如饥。心翘懃以仰止,不加敬而自祗。岂三圣之敢梦?窃十乱之或希,经始灵台,成之不日;惟丰及镐,仍京其室。庶人子来,神降之吉;积德延祚,莫二其一。永惟此邦,云谁之识?越可略闻,而难臻其极。子赢锄以借父,训秦法而着色;耕让畔以闲田,沾姬化而生棘。苏张喜而诈骋,虞芮愧而讼息。由此观之,土无常俗,而教有定式。上之迁下,均之埏埴。五方杂会,风流溷淆,惰农好利,不昏作劳。密迩猃狁,戎马生郊;而制者必割,实存操刀。人之升降,与政隆替。杖信则莫不用情,无欲则赏之不窃。虽智弗能理,明弗能察;信此心也,庶免夫戾,如其礼乐,以俟来哲。

悲愤诗拼音:

qian zhong he yao yu .bai shou xie jin shi .de zhi zhong cun yin .wang huai qing chi bi .you jin shi lu san shi juan zhe he .zhao hou de fu suo zhuo shu ye .qu shang zi san dai .xia qi wu ji .zhong .ding .yan .ge .pan .yi .zun .dun zhi kuan shi .feng bei .da jie .xian ren .hui shi zhi shi ji .fan jian yu jin shi ke zhe er qian juan .jie shi zheng wei miu .qu qu bao bian .shang zu yi he sheng ren zhi dao .xia zu yi ding shi shi zhi shi zhe .jie zai zhi .ke wei duo yi .wu hu .zi wang bo .yuan zai zhi huo .shu hua yu hu jiao wu yi .chang yu .yuan kai zhi bing .qian pi yu chuan pi he shu .ming sui bu tong .qi huo yi ye .yu jian zhong xin si .shi gui zhao shi .shi xian jun zuo li bu yuan wai lang .cheng xiang shi zuo li bu shi lang .hou nian er shi yi .zai tai xue zuo xue sheng .zhao .li zu han .su pin jian .mei shuo wang ye gao chu .zhi yi .qu ban qian qian .bu ru xiang guo si .shi bei wen guo shi gui .xiang dui zhan wan ju jiao .zi wei ge tian shi zhi min ye .hou er nian .chu shi huan .bian you fan shu yi lian .qiong xia fang jue yu .jin tian xia gu wen qi zi zhi zhi .ri jiu yue jiang .jian yi dui ji .cheng xiang ju zheng fu .qin jiu huo zai guan ge .duo you wang shi .yi shi .lu bi .ji zhong suo wei jian zhi shu .sui li chuan xie .jin jue you wei .bu neng zi yi .hou huo jian gu jin ming ren shu hua .yi dai qi qi .yi fu tuo yi shi yi .chang ji chong ning jian .you ren chi xu xi mu dan tu .qiu qian er shi wan .dang shi sui gui jia zi di .qiu er shi wan qian .qi yi de ye .liu xin su .ji wu suo chu er huan zhi .fu fu xiang xiang wan chang zhe shu ri .hou ping ju xiang li shi nian .yang qu fu shi .yi shi you yu .lian shou liang jun .jie qi feng ru .yi shi qian qian .mei huo yi shu .ji tong gong kan xiao .zheng ji qian ti .de shu .hua .yi .ding .yi mo wan shu juan .zhi zhai ci bing .ye jin yi zhu wei lv .gu neng zhi zha jing zhi .zi hua wan zheng .guan zhu shou shu jia .yu xing ou qiang ji .mei fan ba .zuo gui lai tang peng cha .zhi dui ji shu shi .yan mou shi zai mou shu .mou juan .di ji ye .di ji xing .yi zhong fou jiao sheng fu .wei yin cha xian hou .zhong ji ju bei da xiao .zhi cha qing fu huai zhong .fan bu de yin er qi .gan xin lao shi xiang yi .gu sui chu you huan kun qiong .er zhi bu qu .shou shu ji cheng .gui lai tang qi shu ku .da chu bu jia yi .zhi shu ce .ru yao jiang du .ji qing yue shang bu .guan chu juan zhi .huo shao sun wu .bi cheng ze kai wan tu gai .bu fu xiang shi zhi tan yi ye .shi yu qiu shi yi .er fan qu liao su .yu xing bu nai .shi mou shi qu zhong rou .yi qu zhong cai .shou wu ming zhu .cui yu zhi shi .shi wu tu jin .ci xiu zhi ju .yu shu shi bai jia .zi bu wan que .ben bu e miu zhe .zhe shi zhi .chu zuo fu ben .zi lai jia chuan zhou yi .zuo shi chuan .gu liang jia zhe liu .wen zi zui bei .yu shi ji an luo lie .zhen xi zhen jie .yi hui xin mou .mu wang shen shou .le zai sheng se gou ma zhi shang .zhi jing kang bing wu sui .hou shou zi chuan .wen jin kou fan jing shi .si gu mang ran .ying xiang yi qie .qie lian lian .qie chang chang .zhi qi bi bu wei ji wu yi .jian yan ding wei chun san yue .ben tai fu ren sang nan lai .ji chang wu bu neng jin zai .nai xian qu shu zhi zhong da yin ben zhe .you qu hua zhi duo fu zhe .you qu gu qi zhi wu kuan shi zhe .hou you qu shu zhi jian ben zhe .hua zhi ping chang zhe .qi zhi zhong da zhe .fan lv jian qu .shang zai shu shi wu che .zhi dong hai .lian lu du huai .you du jiang .zhi jian kang .qing zhou gu di .shang suo shu ce shi wu .yong wu shi yu jian .ji wang lai chun zai bei chuan zai zhi .shi er yue .jin ren xian qing zhou .fan suo wei shi yu wu zhe .yi jie wei wei jin yi .jian yan wu shen qiu jiu yue .hou qi fu zhi jian kang fu .yi you chun san yue ba .ju zhou shang wu hu .ru gu shu .jiang bo ju gan shui shang .xia wu yue .zhi chi yang .bei zhi zhi hu zhou .guo que shang dian .sui zhu jia chi yang .du fu zhao .liu yue shi san ri .shi fu dan .she zhou zuo an shang .ge yi an jin .jing shen ru hu .mu guang lan lan she ren .wang zhou zhong gao bie .yu yi shen e .hu yue ..ru chuan wen cheng zhong huan ji .nai he ..ji shou yao ying yue ..cong zhong .bi bu de yi .xian qi zi zhong .ci yi bei .ci shu ce juan zhou .ci gu qi .du suo wei zong qi zhe .ke zi fu bao .yu shen ju cun wang .wu wang zhi ..sui chi ma qu .tu zhong ben chi .mao da shu .gan ji .zhi xing zai .bing shan .qi yue mo .shu bao wo bing .yu jing da .nian hou xing su ji .nai he .bing shan huo re .bi fu han yao .ji ke you .sui jie zhou xia .yi ri ye xing san bai li .bi zhi .guo da fu chai hu .huang qin yao .nue qie li .bing wei zai gao mang .yu bei qi .cang huang bu ren wen hou shi .ba yue shi ba ri .sui bu qi .qu bi zuo shi .jue bi er zhong .shu wu fen xiang mai lv zhi yi .zang bi .yu wu suo zhi .chao ting yi fen qian liu gong .you chuan jiang dang jin du .shi you you shu er wan juan .jin shi ke er qian juan .qi min .yin ru .ke dai bai ke .ta chang wu cheng shi .yu you da bing .jin cun chuan xi .shi shi ri po .nian hou you mei xu .ren bing bu shi lang .cong wei zai hong zhou .sui qian er gu li .xian bu song xing li wang tou zhi .dong shi er yue .jin kou xian hong zhou .sui jin wei qi .suo wei lian lu du jiang zhi shu .you san wei yun yan yi .du yu shao qing xiao juan zhou shu tie .xie ben li .du .han .liu ji ..shi shuo ...yan tie lun ..han tang shi ke fu ben shu shi zhou .san dai ding nai shi shu shi .nan tang xie ben shu shu qie .ou bing zhong ba wan .ban zai wo nei zhe .kui ran du cun .shang jiang ji bu ke wang .you lu shi po ce .you di hang ren chi ju shan ding guan .sui wang yi zhi .dao tai .tai shou yi dun .zhi shan .chu lu .you qi yi bei .zou huang yan .gu zhou ru hai .ben xing chao .shi zhu bi zhang an .cong yu zhou hai dao zhi wen .you zhi yue .geng xu shi er yue .fang san bai guan .sui zhi qu .shao xing xin hai chun san yue .fu fu yue .ren zi .you fu hang .xian hou ji ji shi .you zhang fei qing xue shi .xie yu hu guo .shi hou .bian xie qu .qi shi min ye .bu zhi he ren chuan dao .sui wang yan you ban jin zhi yu .huo chuan yi you mi lun lie zhe .yu da huang bu .bu gan yan .yi bu gan sui yi .jin jiang jia zhong suo you tong qi deng wu .yu zou wai ting tou jin .dao yue .yi yi xing si ming .bu gan liu jia zhong .bing xie ben shu ji shan .hou guan jun shou pan zu .qu qu .wen jin ru gu li jiang jun jia .suo wei kui ran du cun zhe .wu lv shi qu wu liu yi .wei you shu hua yan mo .ke wu qi lu .geng bu ren zhi ta suo .chang zai wo ta xia .shou zi kai he .zai hui ji .bo ju tu min zhong shi she .hu yi xi .xue bi fu wu lu qu .yu bei tong bu yi .zhong li shang shou shu .hou er ri .lin ren zhong fu hao chu shi ba zhou qiu shang .gu zhi qi dao bu yuan yi .wan ji qiu zhi .qi yu sui bu ke chu .jin zhi jin wei wu shuo yun shi jian jia de zhi .suo wei kui ran du cun zhe .nai shi qu qi qi ba .suo you yi er can ling bu cheng bu zhi shu ce .san shu zhong ping ping shu zhi .you fu ai xi ru hu tou mu .he yu ye ye .jin ri hu yue ci shu .ru jian gu ren .yin yi hou zai dong lai jing zhi tang .zhuang juan chu jiu .yun qian piao dai .shu shi juan zuo yi zhi .mei ri wan li san .zhe xiao kan er juan .ba ti yi juan .ci er qian juan .you ti ba zhe wu bai er juan er .jin shou ze ru xin .er mu mu yi gong .bei fu .xi xiao yi jiang ling xian mei .bu xi guo wang .er hui lie shu hua .yang guang jiang du qing fu .bu bei shen si .er fu qu tu shu .qi ren xing zhi suo zhuo .si sheng bu neng wang zhi yu .huo zhe tian yi yi yu fei bao .bu zu yi xiang ci you wu ye .yi yi si zhe you zhi .you jin jin ai xi .bu ken liu zai ren jian ye .he de zhi jian er shi zhi yi ye .wu hu .yu zi shao lu ji zuo fu zhi er nian .zhi guo qu yuan zhi fei zhi liang sui .san shi si nian zhi jian .you huan de shi .he qi duo yi .ran you you bi you wu .you ju bi you san .nai li zhi chang .ren wang gong .ren de zhi .you hu zu dao .suo yi qu qu ji qi zhong shi zhe .yi yu wei hou shi hao gu bo ya zhe zhi jie yun .shao xing er nian .xuan yi sui .zhuang yue shuo jia yin .yi an shi ti .xue hua fei nuan rong xiang jia .jia xiang rong nuan fei hua xue .qi xue ren dan yi .yi dan ren xue qi .bie shi mei zi jie .jie zi mei shi bie .gui bu hen kai chi .chi kai hen bu gui .qi yue san ri .jiang shi lang .shou guo zi si men bo shi han yu .jin feng shu shang shu ge xia .shi zhi neng xiang da ming .xian dang shi zhe .mo bu you xian da zhi shi .fu tian xia zhi wang zhe wei zhi qian yan .shi zhi neng chui xiu guang .zhao hou shi zhe .yi mo bu you hou jin zhi shi .fu tian xia zhi wang zhe .wei zhi hou yan .mo wei zhi qian .sui mei er bu zhang .mo wei zhi hou .sui sheng er bu chuan .shi er ren zhe .wei shi bu xiang xu ye .ran er qian bai zai nai yi xiang yu yan .qi shang zhi ren wu ke yuan .xia zhi ren wu ke tui yu .he qi xiang xu zhi yin er xiang yu zhi shu ye .qi gu zai xia zhi ren fu qi neng bu ken chan qi shang .shang zhi ren fu qi wei bu ken gu qi xia .gu gao cai duo qi qi zhi qiong .sheng wei wu he he zhi guang .shi er ren zhe zhi suo wei jie guo ye .wei chang gan zhi .bu ke wei shang wu qi ren .wei chang qiu zhi .bu ke wei xia wu qi ren .yu zhi song ci yan jiu yi .wei chang gan yi wen yu ren .ce wen ge xia bao bu shi zhi cai .te li er du xing .dao fang er shi shi .juan shu bu sui hu shi .wen wu wei qi suo yong .qi yu suo wei qi ren zai .yi wei wen hou jin zhi shi .you yu zhi yu zuo you .huo li yu men xia zhe .qi qiu zhi er wei de xie .jiang zhi cun hu li gong .er shi zhuan hu bao zhu .sui yu qi ren .wei xia li xie .he qi yi wen er jiu bu wen ye .yu sui bu cai .qi zi chu bu gan hou yu heng ren .ge xia jiang qiu zhi er wei de yu .gu ren you yan ..qing zi wei shi ..yu jin zhe wei chao xi chu mi .pu lin zhi zi shi ji .bu guo fei ge xia yi chao zhi xiang er zu ye .ru yue ..wu zhi cun hu li gong .er shi zhuan hu bao zhu .sui yu qi ren .wei xia li yan ..ze fei yu zhi suo gan zhi ye .shi zhi chuo chuo zhe .ji bu zu yi yu zhi .lei luo qi wei zhi ren .you bu neng ting yan .ze xin hu ming zhi qiong ye .jin xian jiu suo wei wen yi shi ba shou .ru ci lan guan .yi zu zhi qi zhi zhi suo cun .yu kong ju zai bai .xue chi chou bai wang .chu xiong bao qian gu .jin fei cui .wei wo nan fei chuan wo yi .yan hua qiao bian chun shui .ji nian hua xia zui .bie hou zhi zhi xiang kui .lei zhu nan yuan ji .luo mu xiu wei yuan bei .jiu huan ru meng .you ke kai qing yan .wu ren wen luo hua .nuan feng xun xi cao .liang yue zhao qing sha .ke jiu fan yi meng .peng lai bu yi jia .qin shu you wei zheng .du zuo song can xia .sui ci xuan xiao .yue lv rui bin .bing ding tong ri .yi wei yu chen .pan zi ping shi xi zheng .zi jing cu qin .nai kui ran tan yue .gu wang jin lai .miao yi you zai .liao kuo hu huang .hua yi qi er zhen san cai .ci san cai zhe .tian di ren dao .wei sheng yu wei .wei zhi da bao .sheng you xiu duan zhi ming .wei you tong sai zhi yu .gui shen mo neng yao .sheng zhi fu neng yu .dang xiu ming zhi sheng shi .tuo fei bao zhi lou zhi .na jing gong yu xuan tai .zan shu ji yu di shi .jie bi fu zhi chang lei .gu ji de er huan shi .wu liu ji zhi zhi dao .zuo shi shi er yi chu .wu huang hu qi sheng xia .ba yin e yu si hai .tian zi qin yu liang an .bai guan ting yu zhong zai .bi fu he zhi shu zhong .sui yi .zhou qi you dai .kui qi gui yu han ting .chou yi xing zhi huo zai .wu wei ming yi an wei .zhi ju bi yi shi zhuan .xian luan ni yi shou lu .fei huo jiang zhi zi tian .kong sui shi yi xing cang .qu yu guo er shu juan .gou bi wei yi miu zhang .huan guo bi zhi wei yuan .wu shan qian zhi yi shi .zhuo chang wang er bu fan .lou wu ren zhi ju luan .piao ping fu er peng zhuan .liao wei lei qi long ti .ming jie cui yi hui luo .wei su luan zhi lei ke .shen xuan yan zhi chao mu .xin zhan ju yi jing song .ru lin shen er lv bao .xi huo gui yu du wai .xiao wei zhong er nan zuo .fei ze mu yi qi ji .xian lin fen er niao cun .zao qian zai zhi jia hui .huang he de yu gan kun .chi qiu shuang zhi yan wei .liu chun ze zhi wo en .zhen da yi yi ming ze .fan chu fu yu si men .huang jian kui yu zhi zhong cheng .e ming yu yi mo ban .mu pi ren yu xi xia .xie lao you er ru guan .qiu qu lu er gu tan .ji guo pei er ti ling .yi gu xiang zhi ke huai .jiu sheng da zhi you qing .shen pi fu zhi an tu .miao tou shen yu gao jing .you quan ma zhi lian zhu .qie tuo mu yu que ting .juan gong .luo er yan ti .si chan mian yu fen ying .er nai yue ping le .guo jie you .mo ma gao men .shui jia xi zhou .yuan yi ji de .xing zi gao xin .si wen hou ji .jue chu sheng min .lv xi shui hu .hua liu qi bin .zuo long chang .fa .jiu bang wei xin .xuan mu ye er li zi .yu shou rou yi zhi jing .ye shen dan er bu mei .you tian bao zhi wei ding .wei tai shan qi you wei .si ba bai er yu qing .jian wang wang zhi jiao yin .cuan nan chao yi tou ming .zuo ji xin yi dai ran .fang zhi ri er bi sheng .ren du liang zhi guai chuan .he xiang yue zhi liao jiong .kao tu zhong yu si yi .cheng jian du er ying zhu .ji ding ding yu jia ru .sui zuan gui er qi yao .ping shi dao er lai qian .yi er guo er shi you .qi shi wang zhi wu pi .lai xian zhe yi chang mao .wang yu .bei zhi liang men .gan guo .zheng zhi na hui .tao zi tui zhi le huo .you que xi zhi xiao li .zhong lu dai yi ding xiang .hong da shun yi ba shi .ling yong chuan yi zhi dou .jin yan yi yi xian shuo .zi jing .dao yi qi gai .zheng ling chi er mi ji .bi shu chao zhi gou ni .li liang wang er gan wei .yu shi ye yi dai nan .bang fen beng er wei er .jing heng shi yu hu kou .shu wen wu zhi shen qi .zao xiao shui er zhuo ying .jia mei ming zhi zai zi .yao chi zi yu xin an .kan lu ce er yi zhi .ting you qian qiu zhi hao .zi wu qi xun zhi qi .sui mian li yu yan wu .shi qian tong hu yu ci .mian shan chuan yi huai gu .chang lan pei yu zhong tu .nue xiang shi zhi si bao .keng jiang zu zhi wu gu .ji qin ren yi gui de .cheng liu hou zhi lai su .shi hui jue er hao huan .zu zong mie er shen tu .jing sheng chi er chang xiang .ting yu che er bu jin .qin hu lang zhi qiang guo .zhao qin ruo zhi yu jin .chao ru xian er gao hui .zhang ming shi zhi ying lin .chi dong se zhi pian gu .ti xi fou er jie ren .ru shi cheng zhi xu shou .yan xian yang yi qu jun .chu shen wei yu he wai .he meng qi zhi pao bo .ru qu jie yu lian gong .ruo si ti zhi wu gu .chu zhi yong zhi yuan wei .fang bi lin zhi fen yuan .sui gai ri er yi sui .wu deng ji yi ji yan .dang guang wu zhi meng chen .zhi wang zhu yu chi mei .yi feng ci yi fa zui .chu chui chi yu hui xi .bu you sheng yi yan de .zhong fen yi er gao hui .jian zuo ming zhi yuan xun .zhen huang gang er geng wei .deng xiao ban zhi wei yi .yang chong ling zhi cuo e .gao tuo fen yu nan ling .wen wei feng yu bei a .jian ku meng yi shen bai .xiang mo cui yi shou ge .zeng zhi lun zhi bu fan .xie san shi yi ji he .zhi yong zhu zhi jin bi .dai si shu yu chao shi .ren hao chuo qi yu yu .du yin guo yi gui yi .ming san bai er bu chu .zu ling jin yi xue chi .qi xu ming zhi ke li .liang zhi ba qi you yi .jiang qu xiao er lian guo .tuo yu guo yu wang yu .tan you lu yi mai lin .bu ji la er jiu ju .chui ji fan yu gu fu .qu chan fu yu jin yu .de bu jian er min wu yuan .zhong yong zhi si hu zhu .wo cu an yang .yan she shan fu .xing hu man du zhi kou .qi hu cao yang zhi xu .mei zai miao hu .zi tu zhi jiu ye .gu nai zhou .shao zhi suo fen .er nan zhi suo jiao .lin zhi xin yu guan ju .zou yu ying hu que chao .min han shi zhi bao luan .chao liu wang yi li xi .zhuo tao tian yi da di .jie gong miao er qian ji .bi wan cheng zhi sheng zun .jiang yao si yu zheng yi .gu qing xuan yu jue .si .ji huo xu er zhong ti .zhui huang jia er zhou zhan .wang yu lu er zong di .tong bai liao zhi qin wang .xian bi li yi zhi si .fen shen shou yu feng ren .dong xiong ye yi liu shi .you qian shang yi tou an .huo rang mei yi fu shui .shang fu ji zhi bian xiao .cuo zhou zhong er ju zhi .sheng qu wo er chou chang .xi zhao luan er xiong ti .zhi mo da er ben pi .du ou guo er huo jie .cang zha piao qi gao li .wei cao wu er cheng jie .he zhuang wu zhi wu chi .tu li kai er yi bi .nie han gu zhi zhong zu .kan tian xian zhi jin dai .ji zhu hou zhi yong qie .suan ying shi zhi li hai .huo kai guan yi yan di .jing dun tao yi ben cuan .you jin men er mo qi .bu kui bing yu shan wai .lian ji hu er bu qi .xiao guo he er cheng da .qi di shi zhi an wei .xin ren shi zhi fou tai .han liu ye er tuo ji .xian hong nong er yuan guan .yan zi ji zhi xian chang .gan wei xing yi you pan .chang ao bin yu bai gu .qi du mao er xian can .chou pi fu qi yi tai .hu jue fu zhi miu guan .xi ming wang zhi xun xing .gu qing dao er hou wang .ju xian jue zhi huo bian .jun tu yu yi zhu shang .bi bai long zhi yu fu .gua yu qie zhi mi gang .qing di zhong yu tian xia .xi si jian zhi ke chang .diao li yuan yu hu yi .liang zao shi zhi wu gu .tan yin fu yu nan ming .wei chan zei zhi zhao lu .jia xian lu yu chu er .jue ji fu er bu gu .zuo gui lai zhi bei tai .tu wang si qi he bu .fen wu ji mai ci quan jie .you ji zhi yi pan huan .wen xiu niu zhi gu lin .gan zheng ming yu tao yuan .fa wen xiang er jing ce .su huang xiang yi ji tong .tiao hua yue zhi yin ya .di gao zhang zhi yi ji .yi jiang shi zhi fan bi .gao wang qi yu zu long .bu yu guai yi zheng yi .wo wen zhi yu kong gong .yun han .ma zhi da dui .zu guan .gu yi cheng luan .wei wu he yi ting zhen .feng yi ci yi fa pan .bi sui zhong qi yan yong .gu zhi sheng yu miao suan .peng yang fu yi zhen chen .hua wa jie er bing pan .chao sui dun er ben di .jia zu hua wei jing guan .juan xia lu zhi po ai .gui qi qu yi di yang .dao qin jiao er shi bi .huo shuang kai yi hong zhuang .huang rang qian li .wo ye mi wang .hua shi fen fu .sang ma tiao chang .xie jie bao xie .you bin qian long .bao ji qian ming .gan quan hou yong .mian zhong nan er bei yun yang .kua ping yuan er lian bo zhong .jiu zong jie nie .tai yi long zong .tu qing feng zhi liu li .na gui yun zhi yu weng .nan you xuan ba su chan .tang jing wen gu .bei you qing wei zhuo jing .lan chi zhou qu .jin jue zheng .bai zhi qu .cao yin huai hai zhi su .lin mao you hu zhi zhu .shan ting lan tian zhi yu .ban shu lu hai zhen cang .zhang xu shen gao yu qu .ci xi bin suo yi yan yu dong zhu .an chu suo yi ting yu ping xu ye .ke bu wei ran hu .jin song zhang yu sui han .zhen chen jian yu guo wei .ru zheng du er di zhang .yi huan you zhi zhong gui .jie gu gong yu hun zhu .fu tu tan er bu yi .shi shan zhi yu si tu .zi yi bi er gai wei .lv quan rong zhi qin di .ji you hou zhi gui huo .ju wei feng yi ju zhong .yin bi bao yi zong te .jun bai xi shui zhi shang .shen si li shan zhi bei .he he zong zhou .xue wei wang guo .you you ji yu ci zhe .yi zai qin shi huang zhi wei jun ye .qing tian xia yi hou zang .zi kai bi er wei wen .jiang ren lao er fu tu .bi sheng mai yi bao qin .wai li xi chu zhi huo .nei shou mu shu zhi fen .yu yue .xing wu li bi zi ji .ci fei qi xiao yu .gan kun yi you qin ke jiu .jun zi yi hou de zai wu .guan fu han gao zhi xing ye .fei tu cong ming shen wu .huo da da du er yi ye .nai shi shen zhong zhui jiu .du cheng kuan ai .ze mi bu jian .en wu bu dai .lv tu qie fu yi .er kuang yu lin li hu .kuang yu qing shi hu .yu si shi ye .nai mo xie jiu feng .zhi zao xin yi .gu she yi zhi .fen yu qian li .jie qu ru yi .ting yu xiang xi .hun ji quan er luan fang .ge shi jia er jing ru .ji han nu yu hong men .pei ju ji er lai wang .fan mou hai er fu xu .yin shou jian yi yue zhuang .bai ren yi wan wu .wei dong ye zhi dai shuang .lv hu wei er bu shi .shi yao bo yu zi fang .fan kang fen yi zhi jiu .ju zhi jian yi ji yang .hu she bian er long shu .xiong ba shang er gao xiang .zeng qian nu er heng zhuang .sui yu dou qi he shang .ying juan zu yu zhi tu .tou su che er rou tan .shu yin jian yu dong du .wei ji wei zhi sheng man .jin yong yu qi wan zhi .jun yan qiao yi sheng zhi .li yin ma zhi yang qiao .jian xuan ping zhi qing yu .du zhong za da .hu qian ren yi .hua yi shi nv .pian tian bi ce .zhan ming jing zhi chu yi .ji xin guan er li zhi .li pi dun yi lin chao .xu zi qiang er bu xi .yu shi meng qiu yuan xie .ting lan yu ri .xun sheng nong gong .zhou xing lu shi .jie li xiao tiao .yi ju san yi .ying yu si shu .si chan guan ku .zui rui yu cheng yu zhe .bai bu chu yi .suo wei shang guan .xiu cheng .huang ji .xuan ming .jian yang .chang yin .bei huan .nan ping .jie yi man di dang .wu qi chu er you qi ming .er nai jie chang le .deng wei yang .fan tai ye .ling jian zhang .ying sa suo er ai tai tang .lin yi yi er li cheng guang .pai huai gui gong .chou chang bai liang .bi zhi gou yu tai bei .hu tu ku yu dian pang .he shu miao zhi li li .er yu si zhi mang mang .hong zhong dun yu hui miao .cheng feng fei er fu xian .jin sheng ju wei mao cao .jin di qian yu ba chuan .huai hu xiao .cao .wei .bing zhi xiang .xin .li .wei .huo zhi jiang .xian shi ze su shu guo .zhen yuan ze zhang bo wang .jiao fu er yi lun xu .bing ju er huang wei chang .lin wei er zhi yong fen .tou ming er gao jie liang .ji hu du hou zhi zhong xiao chun shen .lu jia zhi you you yan xi .chang qing .yuan .yun zhi wen .zi chang .zheng .jun zhi shi .zhao .zhang .san wang zhi yin jing .ding guo .shi zhi zhi ting li .ji chang ru zhi zheng zhi .zheng dang shi zhi tui shi .zhong tong shan dong zhi ying miao .jia sheng luo yang zhi cai zi .fei cui rui .tuo ming yu .yi chu ru jin men zhe zhong yi .huo bei fa zuo ren .fen xun ni zi .huo cong rong fu hui .wang biao zhi li .huo zhuo xian ji er ying shi lu .huo you da cai er wu gui shi .jie yang qing feng yu shang lie .chui ling wen er bu yi .xiang pei sheng zhi yi xiang .ruo keng qiang zhi zai er .dang yin .feng .gong .xian zhi ren shi ye .nai xun zhuo si fang .zhen yao du bi .er si zhi ri .zeng bu de yu fu shi yu gong zhi tu li chi .cai nan .bu qi ran hu .wang jian tai er e wan .xiao ju hua er yu nu .yi bu yi yu bei que .shi chu li yu wu ku .jiu chi jian yu shang xin .zhui fu che er bu wu .qu yang jian yu bai hu .hua she yin er wu du .ming you shi er bi zhong .shu chang sheng er jiu shi .wu xiong lue qi yan zai .jin huo wen cheng er ni wu li .mou zao hua yi zhi zuo .qiong shan hai zhi ao mi .ling ruo xiang yu shen dao .ben jing lang er shi shui .pu lin ge yu man sha .yun ming yue yi shuang zhui .zhuo xian zhang yi cheng lu .gan yun han er shang zhi .zhi qiong .ju qi xi nan .wei yu yu er shi zi .zong yi you yu jiao di .luo jia yi yi zhu cui .ren sheng min zhi jian ban .qin dong yue yi xu mei .chao chang huai yi xia nian .ruo xun huan zhi wu ci .jiao mian chao zhi huan bing .ci hou ting zhi yi mi .zhuang dang xiong zhi zhong yong .shen ci nian zhi ming zhi .wei zhen fa yi guang jian .zhao qing ti zhi xian li .xian shan li er sheng liu .yi chong ji er huo chi .jin bian men yi you zhuan .jiu wu jing zhi suo ji .yan xi liu er fu jian .kuai xiao wen zhi ming shuai .zhou shou ming yi wang shen .ming rong zheng zhi guo yi .ju hua gai yu lei he .an cheng yu zhi zun pei .su tian wei zhi lin yan .lv jun li yi chang yi .qing ji .ba zhi er xi .zhong tiao hou zhi ju gui .suo du you qi yan zai .yun xiao li zhi qian hao .wang chuo jia er rong yu .ai wu an yi xing dao .zheng fa zhao yi xun guo .ding miao suan zhi sheng fu .han shi yan er bu na .fan tui yuan yi gui jiu .wei shi li yu qian lu .xun ci jian yi wen shou .jie zhu an er chen ji .huo yu he er bu you .kui qin xu yu wei cheng .ji que mian qi yin jin .mi bi dian zhi yu ji .cai po tuo yi yin lin .xiang zhao shi zhi bao bi .liu ni ying yi kang fen .yan tu qiong er jing fa .fen jue xiu er zi yin .zhu sheng li er gao fen .ju qian qian yi tuo bin .ju tian wei qi ruo zi .yi lang bei er ke min .jian liang ren yi zi fu .wei si zhong er yang xian .ji ke zhi yu juan hui .jiao fu su yu shuo bian .ru lin tian yu keng jing .shi shu yang er wei yan .guo mie wang yi duan hou .shen xing huan yi qi qian .shang fa yan de yi su .huang quan he ke de qian .ye pu bian er wei fu .yuan lu hua yi wei ma .jia chan ni yi tian quan .qian zhong kou er ji zuo .bing zai jing er gu wen .he bu zao er gao wo .yuan qian li qi shui ting .wei qing si er huo ke .jian zi ying zhi guo jue .gan tao zei yi shu huo .shi tu beng er mo zhen .zuo jiang wang yu lu zuo .xiao shou tu yi xiang liu .liao xian yi yu zhong gua .yu tian yu er fu qu .guan mu hou er zong huo .guan san guang er dong jiu quan .zeng wei zu yi yu qi gao xia ye .gan shi lv zhi zou jing .tan shi han zhi jiu chu .cheng shu hao er shou que .ren bai shen yi na shu .qi sheng ming zhi yi tou .cheng hui ai zhi qia zhuo .jie wang zhi yi qiu zhi .yi yu xin zhi suo e .xiang fu ren zhi zheng shu .shi gan shi zhi liang ju .gou ming fa yi shi han .bu ai cai yi cheng wu .hong da ti yi gao gui .fei suo wang yu xiao chuan .zao chang shan er kang kai .wei long yan zhi ying zhu .xiong zhong huo qi dong kai .qun shan cou er bi ju .cun wei ge hu tian qu .wang fen jue er mo yu .lin yan kan er lei bian .bu hui yuan yi yan .yue an ling er wu ji .liang hui sheng zhi ji mo .diao yuan si zhi zheng yi .fu liang jian yu dong guo .xun jing huang yu yang qiu .xi xin zen er jin xue .yun wu si yu ju xia .gai fa nu yu yi bo .cheng qi guo zhi cheng luan .fan zhu ni yi zhu cuo .hen guo ting er wu tao .zi ju shan er quan e .zi xiao yuan yu wei ying .zhi yan yin yi ming bian .bao fu jun zhi shan xing .fei yuan yi yi chong jian .guo yan men er ze cheng .zhong he gu er wei lu .xian she ji zhi wang zhang .bi you si er mo ju .tai yin bi zhi xiong ren .jiao huang tong zhi yun yu .zhang jiu shi zhi jian jian .yi han zong zhi qing fu .ci ai zhu yu yi yu .jian tian jue yu gao an .yu fa yao er cheng xiu .yong zhong gu er bu kan .kan kang yuan zhi gu fen .bei ping hou zhi zhuan xie .yang jue fu zhi cuan ni .meng han chi er bu xue .ji yi cheng er yin jue .fu dan yan yi ming jie .tou gong huo er jiao mi .cong hui biao er ju mie .wu heng qiao er xuan zhen .li bi yi zhi nan chui .men ci shi er liang mu lan xi .gou a fang zhi qu qi .shu nan shan yi biao que .zhuo fan chuan yi ji chi .yi gui yong qi you fou .shen ren li zhi suo wei .gong tu zhuo er wei xi .yi bing fen yi jiao chi .zong tiao wu er wei zhao .qi si yu zhi du hui .you wei xin zhi jiu miao .kua zong yu er zu huang .qu yu jie er yao lin .sou ning ai yi bai lang .song liu yi yi shi jian .fen shi shu er mian qiang .xin bu ze yu de yi .sui yi shu er tong wang .zong xiao xuan yu le you .shao shuai xu yi zhong xing .bu huo shi yu jing yang .jin jia long yu yuan ling .zhao wei feng ming .yi hao qian ren .xun zhu gu lao .zao zi di xun .yin wang mu zhi fei ming .zong sheng le yi yu shen .sui mi lv yu jiu dian .yi guan guo er zhi ren .ping gao wang zhi yang wei .ti chuan lu zhi wu long .kai jin hu qing shu zhi guan .you mu hu wu zuo zhi gong .jiao qu yin cao .ji tuan sheng feng .nai you kun ming chi hu qi zhong .qi chi ze tang tang han han .huang yang mi man .hao ru he han .ri yue li tian .chu ru hu dong xi .dan si tang gu .xi lei yu yuan .xi yu zhang zhi ming yu .pi xuan liu er te qi .yi jing xing yu tian han .lie niu nv yi shuang zhi .tu wan zai er bu qing .yan cui luo yu shi ji .zhuo bai xun zhi ceng guan .jin shu ren zhi yu zhi .zhen lu yu fei .fu yue hong jian .cheng yun jie hang .sui bo dan dan .chan zhuo jing bo .sha die ling qian .hua lian lan yu lu zhao .qing fan wei hu cui lian .yi zi chi zhi zhao chuan .yi shui zhan yu huang fu .zhi qin yuan yi ji wu .liang wu yao yu hou fu .er cai shu mao shi .shui wu wei cuo .nai you shan hu yuan lu .zai huang dai er wu shang .gu hui zhi er you fu .fan jue liao si .ji fu er jiao .xian lv pin duo .tong zheng ji zhao .shou gu ke huo .yin jiao ju xiao .guan fu you shi .chou min yi le .tu guan qi gu yi hui lun .sa gou tou wang .chui er chu ru .ting cha lai wang .xian jing lian bai .ming lang li xiang .guan sai wei .che san qian liang .yu shi chi qing kun yu wang ju .jie cheng li yu nian hui .hua fang yue lin .su xu yang qi .yong ren lv qie .luan dao ruo fei .ying ren luo zu .huo huo fei fei .hong xian fen qi chu zai .bin lv song er chi yu .ji can fu yi shu yan .bo tian jing yi wu yu .hui xiao ren zhi fu .wei jun zi zhi lv .er nai duan ce fu yin .dan guan zhen yi .pai huai feng gao .ru ke ru ji .xin qiao qin yi yang zhi .bu jia jing er zi zhi .qi san sheng zhi gan meng .qie shi luan zhi huo xi .jing shi ling tai .cheng zhi bu ri .wei feng ji gao .reng jing qi shi .shu ren zi lai .shen jiang zhi ji .ji de yan zuo .mo er qi yi .yong wei ci bang .yun shui zhi shi .yue ke lue wen .er nan zhen qi ji .zi ying chu yi jie fu .xun qin fa er zhuo se .geng rang pan yi xian tian .zhan ji hua er sheng ji .su zhang xi er zha cheng .yu rui kui er song xi .you ci guan zhi .tu wu chang su .er jiao you ding shi .shang zhi qian xia .jun zhi shan zhi .wu fang za hui .feng liu hun xiao .duo nong hao li .bu hun zuo lao .mi er xian yun .rong ma sheng jiao .er zhi zhe bi ge .shi cun cao dao .ren zhi sheng jiang .yu zheng long ti .zhang xin ze mo bu yong qing .wu yu ze shang zhi bu qie .sui zhi fu neng li .ming fu neng cha .xin ci xin ye .shu mian fu li .ru qi li le .yi si lai zhe .

悲愤诗翻译及注释:

柳才甦(sū)、雨方停,川流悠悠远去,不觉春天已徐徐到来。稚柳在雨中苏醒,春寒料峭,春意无多,冷暖不定。稚柳刚披上一层轻柔的绿纱(sha),那老枝上自然还带着雪袭霜欺的痕迹驼褐色,初阳的微温还被浅浅的树荫遮挡,令人爱怜的初春的太阳,刚刚洒放出一些温暖,便被浅浅的树荫拚死遮挡。四十年来经历的人情世事,皆已随秋去春来的孤鸿疾飞而去,自身也与塘中的蒲苇一齐衰老枯黄,怎能知道将要去的地方前途如(ru)何,长久地沉思着站立在平坦的沙岸,追忆四十年前还是朱颜乌发的翩翩少年的时候,曾经游过的地方,这次重(zhong)来令人思绪万千。
⑷支离:即分散。《全唐诗》校:“一作羁离”。斜月透进碧纱窗照进来,月色下显得周围都光线分外深沉。女(nv)主人愁思环绕,更有秋虫悲鸣,泪水沾湿了衣襟。
诉衷情:唐教坊曲名,后用为词调。又名《一丝风》、《步花间》、《桃花水》、《偶相逢》、《画楼空》、《渔父家风》。分单调、双调两体。单调三十三字,平韵、仄韵混用。双调四十一字,平韵。不必像(xiang)服琼浆一样成仙,此水已足以荡涤尘俗。
②掖垣:门下省和中书(shu)省位于宫墙的两边,像人的两腋,故名。抛开忧愁不必说其他,客子身居异乡畏人欺。
②娟娟:明媚(mei)美好的样子。牵牛织女啊(a)远远的互相观望,你们究竟有什么罪过,被天河阻挡。
公子吕:郑国大夫。想渡过黄河,坚冰堵塞大川;想登太行山,大雪遍布高山。
⑹“风朝”二(er)句:《汉书·郊祀志》:“作建章宫,度为千门万户。”《汉书·东方朔传》:“起建章宫,左凤阙,右神明,号千门万户。”此联写京华莺声,无论风露阴晴、门户开闭,皆漂荡啼啭不已。爱惜巢父想苦苦相留,应知富贵像草(cao)尖露水!
255. 而:可是。

悲愤诗赏析:

  李商隐的七律无题,艺术上最成熟,最能代表其无题诗的独特艺术风貌。这首七律无题,内容是抒写青年女子爱情失意的幽怨,相思无望的苦闷,又采取女主人公深夜追思往事的方式,因此,女主人公的心理独白就构成了诗的主体。她的身世遭遇和爱情生活中某些具体情事就是通过追思回忆或隐或显地表现出来的。
  诗题为“捣衣”,但跟前面所引的谢惠连的《《捣衣诗》柳恽 古诗》具体描绘捣衣劳动的写法不同,除结尾处略点寄衣之事外,其它六句几乎不涉捣衣本题,表面上看似有些离题。实则首联揭出游人之淹滞远方,为捣衣之由,中间两联写景,为捣衣时所见所想,仍处处关合题目。只是此篇旨在抒写捣衣的女子对远人的思念、体贴,对捣衣劳动本身则不作正面描写。这种构思,使诗的意境更为空灵,也更富抒情色彩。
  全诗以“夜饮”二字为中心紧扣题目。开始二句描写“夜饮”环境,渲染气氛。“凉风吹夜雨,萧瑟动寒林”。正值秋深风凉之时,在幽州边城的夜晚,风雨交加,吹动树林,只听见一片凄凉动人的萧瑟之声。这一切,形象地描绘出了边地之夜的荒寒景象。第二句还暗用了宋玉《九辩》中的诗意:“悲哉秋之为气也,萧瑟兮草木摇落而变衰!”益发渲染了诗句中悲伤的色彩。在这样的环境中,诗人悲愁的心绪,已经见于言外。而这“夜饮”,就是为了要驱走这恶劣环境带来的悲苦,宴会还没有开始,从着力渲染、暗示中,已经给“夜饮”罩上了一层愁苦的阴影。
  这位倚阑人眼中所见、心中所思的是什么呢?“燕子不归春事晚,一汀烟雨杏花寒。”燕子还没有回到旧窝,而美好的春光已快要完了。虽是眼中之景,却暗喻着心中之情:游子不归,红颜将老。“一汀烟雨杏花寒”,正是“春事晚”的具体描绘。迷蒙的烟雨笼罩着一片沙洲,料峭春风中的杏花,也失去了晴日下艳丽的容光,显得凄楚可怜。这景色具体而婉曲地传出倚阑人无端的怅惘,不尽的哀愁。如此写法,使无形之情因之而可见,无情之景因之而可思。宋人贺铸《青玉案·凌波不过横塘路》词里的警句:“试问闲愁都几许?一川烟草,满城风絮,梅子黄时雨”,可能就是受到这首唐诗的启发的。
  《《公莫舞歌》李贺 古诗》以《史记·项羽本纪》所描写的“鸿门宴”为题材,诗人充分发挥诗的想象并进行了独具匠心的艺术再创造。诗中着力刻画樊哙“排闼闯宴”、怒斥项羽、掩护刘邦脱险的英勇无畏行为,成功地塑造了这一赤胆忠心、生气虎虎的英雄形象。前半篇描绘宴会厅的高大宽敞,宴饮的豪华粗犷,项羽的威武和优柔寡断,范增三次举玦的焦急神态,可谓有声有色,人物传神,情景逼真,场面壮丽,气氛紧张。笔触有厚度有力度,酷似以诗笔绘出的巨幅油画。
  “虽多尘色染,犹见墨痕浓。”
  四、五两章,形同漫画,又活画出进谗者阴险、虚伪的丑陋面目。他们总是为一己之利,而置社稷、民众于不顾,处心积虑,暗使阴谋,欲置贤良之士于死地而后快。但险恶的内心表现出来的却是花言巧语、卑琐温顺,在天子面前,或“蛇蛇硕言”,或“《巧言》佚名 古诗如簧”。作者的描绘入木三分,揭下了进谗者那张赖以立身的画皮,令人有“颜之厚矣”终不敌笔锋之利矣的快感。

赖铸其他诗词:

每日一字一词