六五诚难继，四三非易仰。广待淳化敷，方嗣云亭响。日映仙云薄，秋高天碧深。（《海录碎事》）日本人之称我中国也，一则曰老大帝国，再则曰老大帝国。是语也，盖袭译欧西人之言也。呜唿！我中国其果老大矣乎？梁启超曰：恶！是何言！是何言！吾心目中有一少年中国在！欲言国之老少，请先言人之老少。老年人常思既往，少年人常思将来。惟思既往也，故生留恋心；惟思将来也，故生希望心。惟留恋也，故保守；惟希望也，故进取。惟保守也，故永旧；惟进取也，故日新。惟思既往也，事事皆其所已经者，故惟知照例；惟思将来也，事事皆其所未经者，故常敢破格。老年人常多忧虑，少年人常好行乐。惟多忧也，故灰心；惟行乐也，故盛气。惟灰心也，故怯懦；惟盛气也，故豪壮。惟怯懦也，故苟且；惟豪壮也，故冒险。惟苟且也，故能灭世界；惟冒险也，故能造世界。老年人常厌事，少年人常喜事。惟厌事也，故常觉一切事无可为者；惟好事也，故常觉一切事无不可为者。老年人如夕照，少年人如朝阳；老年人如瘠牛，少年人如乳虎。老年人如僧，少年人如侠。老年人如字典，少年人如戏文。老年人如鸦片烟，少年人如泼兰地酒。老年人如别行星之陨石，少年人如大洋海之珊瑚岛。老年人如埃及沙漠之金字塔，少年人如西比利亚之铁路；老年人如秋后之柳，少年人如春前之草。老年人如死海之潴为泽，少年人如长江之初发源。此老年与少年性格不同之大略也。任公曰：人固有之，国亦宜然。梁启超曰：伤哉，老大也！浔阳江头琵琶妇，当明月绕船，枫叶瑟瑟，衾寒于铁，似梦非梦之时，追想洛阳尘中春花秋月之佳趣。西宫南内，白发宫娥，一灯如穗，三五对坐，谈开元、天宝间遗事，谱《霓裳羽衣曲》。青门种瓜人，左对孺人，顾弄孺子，忆侯门似海珠履杂沓之盛事。拿破仑之流于厄蔑，阿剌飞之幽于锡兰，与三两监守吏，或过访之好事者，道当年短刀匹马驰骋中原，席卷欧洲，血战海楼，一声叱咤，万国震恐之丰功伟烈，初而拍案，继而抚髀，终而揽镜。呜唿，面皴齿尽，白发盈把，颓然老矣！若是者，舍幽郁之外无心事，舍悲惨之外无天地，舍颓唐之外无日月，舍叹息之外无音声，舍待死之外无事业。美人豪杰且然，而况寻常碌碌者耶？生平亲友，皆在墟墓；起居饮食，待命于人。今日且过，遑知他日？今年且过，遑恤明年？普天下灰心短气之事，未有甚于老大者。于此人也，而欲望以拏云之手段，回天之事功，挟山超海之意气，能乎不能？呜唿！我中国其果老大矣乎？立乎今日以指畴昔，唐虞三代，若何之郅治；秦皇汉武，若何之雄杰；汉唐来之文学，若何之隆盛；康干间之武功，若何之烜赫。历史家所铺叙，词章家所讴歌，何一非我国民少年时代良辰美景、赏心乐事之陈迹哉！而今颓然老矣！昨日割五城，明日割十城，处处雀鼠尽，夜夜鸡犬惊。十八省之土地财产，已为人怀中之肉；四百兆之父兄子弟，已为人注籍之奴，岂所谓“老大嫁作商人妇”者耶？呜唿！凭君莫话当年事，憔悴韶光不忍看！楚囚相对，岌岌顾影，人命危浅，朝不虑夕。国为待死之国，一国之民为待死之民。万事付之奈何，一切凭人作弄，亦何足怪！任公曰：我中国其果老大矣乎？是今日全地球之一大问题也。如其老大也，则是中国为过去之国，即地球上昔本有此国，而今渐澌灭，他日之命运殆将尽也。如其非老大也，则是中国为未来之国，即地球上昔未现此国，而今渐发达，他日之前程且方长也。欲断今日之中国为老大耶？为少年耶？则不可不先明“国”字之意义。夫国也者，何物也？有土地，有人民，以居于其土地之人民，而治其所居之土地之事，自制法律而自守之；有主权，有服从，人人皆主权者，人人皆服从者。夫如是，斯谓之完全成立之国，地球上之有完全成立之国也，自百年以来也。完全成立者，壮年之事也。未能完全成立而渐进于完全成立者，少年之事也。故吾得一言以断之曰：欧洲列邦在今日为壮年国，而我中国在今日为少年国。夫古昔之中国者，虽有国之名，而未成国之形也。或为家族之国，或为酋长之国，或为诸侯封建之国，或为一王专制之国。虽种类不一，要之，其于国家之体质也，有其一部而缺其一部。正如婴儿自胚胎以迄成童，其身体之一二官支，先行长成，此外则全体虽粗具，然未能得其用也。故唐虞以前为胚胎时代，殷周之际为乳哺时代，由孔子而来至于今为童子时代。逐渐发达，而今乃始将入成童以上少年之界焉。其长成所以若是之迟者，则历代之民贼有窒其生机者也。譬犹童年多病，转类老态，或且疑其死期之将至焉，而不知皆由未完成未成立也。非过去之谓，而未来之谓也。且我中国畴昔，岂尝有国家哉？不过有朝廷耳！我黄帝子孙，聚族而居，立于此地球之上者既数千年，而问其国之为何名，则无有也。夫所谓唐、虞、夏、商、周、秦、汉、魏、晋、宋、齐、梁、陈、隋、唐、宋、元、明、清者，则皆朝名耳。朝也者，一家之私产也。国也者，人民之公产也。朝有朝之老少，国有国之老少。朝与国既异物，则不能以朝之老少而指为国之老少明矣。文、武、成、康，周朝之少年时代也。幽、厉、桓、赧，则其老年时代也。高、文、景、武，汉朝之少年时代也。元、平、桓、灵，则其老年时代也。自余历朝，莫不有之。凡此者谓为一朝廷之老也则可，谓为一国之老也则不可。一朝廷之老旦死，犹一人之老且死也，于吾所谓中国者何与焉。然则，吾中国者，前此尚未出现于世界，而今乃始萌芽云尔。天地大矣，前途辽矣。美哉我少年中国乎！玛志尼者，意大利三杰之魁也。以国事被罪，逃窜异邦。乃创立一会，名曰“少年意大利”。举国志士，云涌雾集以应之。卒乃光复旧物，使意大利为欧洲之一雄邦。夫意大利者，欧洲之第一老大国也。自罗马亡后，土地隶于教皇，政权归于奥国，殆所谓老而濒于死者矣。而得一玛志尼，且能举全国而少年之，况我中国之实为少年时代者耶！堂堂四百余州之国土，凛凛四百余兆之国民，岂遂无一玛志尼其人者！龚自珍氏之集有诗一章，题曰《能令公少年行》。吾尝爱读之，而有味乎其用意之所存。我国民而自谓其国之老大也，斯果老大矣；我国民而自知其国之少年也，斯乃少年矣。西谚有之曰：“有三岁之翁，有百岁之童。”然则，国之老少，又无定形，而实随国民之心力以为消长者也。吾见乎玛志尼之能令国少年也，吾又见乎我国之官吏士民能令国老大也。吾为此惧！夫以如此壮丽浓郁翩翩绝世之少年中国，而使欧西日本人谓我为老大者，何也？则以握国权者皆老朽之人也。非哦几十年八股，非写几十年白折，非当几十年差，非捱几十年俸，非递几十年手本，非唱几十年喏，非磕几十年头，非请几十年安，则必不能得一官、进一职。其内任卿贰以上，外任监司以上者，百人之中，其五官不备者，殆九十六七人也。非眼盲则耳聋，非手颤则足跛，否则半身不遂也。彼其一身饮食步履视听言语，尚且不能自了，须三四人左右扶之捉之，乃能度日，于此而乃欲责之以国事，是何异立无数木偶而使治天下也！且彼辈者，自其少壮之时既已不知亚细亚、欧罗巴为何处地方，汉祖唐宗是那朝皇帝，犹嫌其顽钝腐败之未臻其极，又必搓磨之，陶冶之，待其脑髓已涸，血管已塞，气息奄奄，与鬼为邻之时，然后将我二万里山河，四万万人命，一举而界于其手。呜唿！老大帝国，诚哉其老大也！而彼辈者，积其数十年之八股、白折、当差、捱俸、手本、唱喏、磕头、请安，千辛万苦，千苦万辛，乃始得此红顶花翎之服色，中堂大人之名号，乃出其全副精神，竭其毕生力量，以保持之。如彼乞儿拾金一锭，虽轰雷盘旋其顶上，而两手犹紧抱其荷包，他事非所顾也，非所知也，非所闻也。于此而告之以亡国也，瓜分也，彼乌从而听之，乌从而信之！即使果亡矣，果分矣，而吾今年七十矣，八十矣，但求其一两年内，洋人不来，强盗不起，我已快活过了一世矣！若不得已，则割三头两省之土地奉申贺敬，以换我几个衙门；卖三几百万之人民作仆为奴，以赎我一条老命，有何不可？有何难办？呜唿！今之所谓老后、老臣、老将、老吏者，其修身齐家治国平天下之手段，皆具于是矣。西风一夜催人老，凋尽朱颜白尽头。使走无常当医生，携催命符以祝寿，嗟乎痛哉！以此为国，是安得不老且死，且吾恐其未及岁而殇也。任公曰：造成今日之老大中国者，则中国老朽之冤业也。制出将来之少年中国者，则中国少年之责任也。彼老朽者何足道，彼与此世界作别之日不远矣，而我少年乃新来而与世界为缘。如僦屋者然，彼明日将迁居他方，而我今日始入此室处。将迁居者，不爱护其窗栊，不洁治其庭庑，俗人恒情，亦何足怪！若我少年者，前程浩浩，后顾茫茫。中国而为牛为马为奴为隶，则烹脔鞭棰之惨酷，惟我少年当之。中国如称霸宇内，主盟地球，则指挥顾盼之尊荣，惟我少年享之。于彼气息奄奄与鬼为邻者何与焉？彼而漠然置之，犹可言也。我而漠然置之，不可言也。使举国之少年而果为少年也，则吾中国为未来之国，其进步未可量也。使举国之少年而亦为老大也，则吾中国为过去之国，其澌亡可翘足而待也。故今日之责任，不在他人，而全在我少年。少年智则国智，少年富则国富；少年强则国强，少年独立则国独立；少年自由则国自由；少年进步则国进步；少年胜于欧洲，则国胜于欧洲；少年雄于地球，则国雄于地球。红日初升，其道大光。河出伏流，一泻汪洋。潜龙腾渊，鳞爪飞扬。乳虎啸谷，百兽震惶。鹰隼试翼，风尘翕张。奇花初胎，矞矞皇皇。干将发硎，有作其芒。天戴其苍，地履其黄。纵有千古，横有八荒。前途似海，来日方长。美哉我少年中国，与天不老！壮哉我中国少年，与国无疆！“三十功名尘与土，八千里路云和月。莫等闲，白了少年头，空悲切。”此岳武穆《满江红》词句也，作者自六岁时即口受记忆，至今喜诵之不衰。自今以往，弃“哀时客”之名，更自名曰“少年中国之少年”。击石乃有火，不击元无烟。人学始知道，不学非自然。万事须己运，他得非我贤。青春须早为，岂能长少年。冷笑秦皇经远略，静怜姬满苦时巡。竹摇清影罩幽窗，两两时禽噪夕阳。谢却海棠飞尽絮，困人天气日初长。社长排门告示，但有的差使无推故，这差使不寻俗。一壁厢纳草也根，一边又要差夫，索应付。又是言车驾，都说是銮舆，今日还乡故。王乡老执定瓦台盘，赵忙郎抱着酒胡芦。新刷来的头巾，恰糨来的绸衫，畅好是妆么大户。 [耍孩儿]瞎王留引定火乔男妇，胡踢蹬吹笛擂鼓。见一颩人马到庄门，匹头里几面旗舒。一面旗白胡阑套住个迎霜兔，一面旗红曲连打着个毕月乌。一面旗鸡学舞，一面旗狗生双翅，一面旗蛇缠葫芦。 [五煞]红漆了叉，银铮了斧，甜瓜苦瓜黄金镀，明晃晃马镫枪尖上挑，白雪雪鹅毛扇上铺。这些个乔人物，拿着些不曾见的器仗，穿着些大作怪的衣服。 [四煞]辕条上都是马，套顶上不见驴，黄罗伞柄天生曲，车前八个天曹判，车后若干递送夫。更几个多娇女，一般穿着，一样妆梳。 [三煞]那大汉下的车，众人施礼数，那大汉觑得人如无物。众乡老展脚舒腰拜，那大汉挪身着手扶。勐可里抬头觑，觑多时认得，险气破我胸脯。 [二煞]你身须姓刘，你妻须姓吕，把你两家儿根脚从头数：你本身做亭长耽几杯酒，你丈人教村学读几卷书。曾在俺庄东住，也曾与我喂牛切草，拽坝扶锄。 [一煞]春采了桑，冬借了俺粟，零支了米麦无重数。换田契强秤了麻三秆，还酒债偷量了豆几斛，有甚煳突处。明标着册历，见放着文书。 [尾声]少我的钱差发内旋拨还，欠我的粟税粮中私准除。只道刘三谁肯把你揪捽住，白甚么改了姓、更了名、唤做汉高祖。九畹芳菲兰佩好。空谷无人，自怨蛾眉巧。宝瑟泠泠千古调。朱丝弦断知音少。 冉冉年华吾自老。水满汀洲，何处寻芳草。唤起湘累歌未了。石龙舞罢松风晓。

liu wu cheng nan ji .si san fei yi yang .guang dai chun hua fu .fang si yun ting xiang .ri ying xian yun bao .qiu gao tian bi shen ...hai lu sui shi ..ri ben ren zhi cheng wo zhong guo ye .yi ze yue lao da di guo .zai ze yue lao da di guo .shi yu ye .gai xi yi ou xi ren zhi yan ye .wu hu .wo zhong guo qi guo lao da yi hu .liang qi chao yue .e .shi he yan .shi he yan .wu xin mu zhong you yi shao nian zhong guo zai .yu yan guo zhi lao shao .qing xian yan ren zhi lao shao .lao nian ren chang si ji wang .shao nian ren chang si jiang lai .wei si ji wang ye .gu sheng liu lian xin .wei si jiang lai ye .gu sheng xi wang xin .wei liu lian ye .gu bao shou .wei xi wang ye .gu jin qu .wei bao shou ye .gu yong jiu .wei jin qu ye .gu ri xin .wei si ji wang ye .shi shi jie qi suo yi jing zhe .gu wei zhi zhao li .wei si jiang lai ye .shi shi jie qi suo wei jing zhe .gu chang gan po ge .lao nian ren chang duo you lv .shao nian ren chang hao xing le .wei duo you ye .gu hui xin .wei xing le ye .gu sheng qi .wei hui xin ye .gu qie nuo .wei sheng qi ye .gu hao zhuang .wei qie nuo ye .gu gou qie .wei hao zhuang ye .gu mao xian .wei gou qie ye .gu neng mie shi jie .wei mao xian ye .gu neng zao shi jie .lao nian ren chang yan shi .shao nian ren chang xi shi .wei yan shi ye .gu chang jue yi qie shi wu ke wei zhe .wei hao shi ye .gu chang jue yi qie shi wu bu ke wei zhe .lao nian ren ru xi zhao .shao nian ren ru chao yang .lao nian ren ru ji niu .shao nian ren ru ru hu .lao nian ren ru seng .shao nian ren ru xia .lao nian ren ru zi dian .shao nian ren ru xi wen .lao nian ren ru ya pian yan .shao nian ren ru po lan di jiu .lao nian ren ru bie xing xing zhi yun shi .shao nian ren ru da yang hai zhi shan hu dao .lao nian ren ru ai ji sha mo zhi jin zi ta .shao nian ren ru xi bi li ya zhi tie lu .lao nian ren ru qiu hou zhi liu .shao nian ren ru chun qian zhi cao .lao nian ren ru si hai zhi zhu wei ze .shao nian ren ru chang jiang zhi chu fa yuan .ci lao nian yu shao nian xing ge bu tong zhi da lue ye .ren gong yue .ren gu you zhi .guo yi yi ran .liang qi chao yue .shang zai .lao da ye .xun yang jiang tou pi pa fu .dang ming yue rao chuan .feng ye se se .qin han yu tie .si meng fei meng zhi shi .zhui xiang luo yang chen zhong chun hua qiu yue zhi jia qu .xi gong nan nei .bai fa gong e .yi deng ru sui .san wu dui zuo .tan kai yuan .tian bao jian yi shi .pu .ni shang yu yi qu ..qing men zhong gua ren .zuo dui ru ren .gu nong ru zi .yi hou men si hai zhu lv za da zhi sheng shi .na po lun zhi liu yu e mie .a la fei zhi you yu xi lan .yu san liang jian shou li .huo guo fang zhi hao shi zhe .dao dang nian duan dao pi ma chi cheng zhong yuan .xi juan ou zhou .xue zhan hai lou .yi sheng chi zha .wan guo zhen kong zhi feng gong wei lie .chu er pai an .ji er fu bi .zhong er lan jing .wu hu .mian cun chi jin .bai fa ying ba .tui ran lao yi .ruo shi zhe .she you yu zhi wai wu xin shi .she bei can zhi wai wu tian di .she tui tang zhi wai wu ri yue .she tan xi zhi wai wu yin sheng .she dai si zhi wai wu shi ye .mei ren hao jie qie ran .er kuang xun chang lu lu zhe ye .sheng ping qin you .jie zai xu mu .qi ju yin shi .dai ming yu ren .jin ri qie guo .huang zhi ta ri .jin nian qie guo .huang xu ming nian .pu tian xia hui xin duan qi zhi shi .wei you shen yu lao da zhe .yu ci ren ye .er yu wang yi na yun zhi shou duan .hui tian zhi shi gong .xie shan chao hai zhi yi qi .neng hu bu neng .wu hu .wo zhong guo qi guo lao da yi hu .li hu jin ri yi zhi chou xi .tang yu san dai .ruo he zhi zhi zhi .qin huang han wu .ruo he zhi xiong jie .han tang lai zhi wen xue .ruo he zhi long sheng .kang gan jian zhi wu gong .ruo he zhi xuan he .li shi jia suo pu xu .ci zhang jia suo ou ge .he yi fei wo guo min shao nian shi dai liang chen mei jing .shang xin le shi zhi chen ji zai .er jin tui ran lao yi .zuo ri ge wu cheng .ming ri ge shi cheng .chu chu que shu jin .ye ye ji quan jing .shi ba sheng zhi tu di cai chan .yi wei ren huai zhong zhi rou .si bai zhao zhi fu xiong zi di .yi wei ren zhu ji zhi nu .qi suo wei .lao da jia zuo shang ren fu .zhe ye .wu hu .ping jun mo hua dang nian shi .qiao cui shao guang bu ren kan .chu qiu xiang dui .ji ji gu ying .ren ming wei qian .chao bu lv xi .guo wei dai si zhi guo .yi guo zhi min wei dai si zhi min .wan shi fu zhi nai he .yi qie ping ren zuo nong .yi he zu guai .ren gong yue .wo zhong guo qi guo lao da yi hu .shi jin ri quan di qiu zhi yi da wen ti ye .ru qi lao da ye .ze shi zhong guo wei guo qu zhi guo .ji di qiu shang xi ben you ci guo .er jin jian si mie .ta ri zhi ming yun dai jiang jin ye .ru qi fei lao da ye .ze shi zhong guo wei wei lai zhi guo .ji di qiu shang xi wei xian ci guo .er jin jian fa da .ta ri zhi qian cheng qie fang chang ye .yu duan jin ri zhi zhong guo wei lao da ye .wei shao nian ye .ze bu ke bu xian ming .guo .zi zhi yi yi .fu guo ye zhe .he wu ye .you tu di .you ren min .yi ju yu qi tu di zhi ren min .er zhi qi suo ju zhi tu di zhi shi .zi zhi fa lv er zi shou zhi .you zhu quan .you fu cong .ren ren jie zhu quan zhe .ren ren jie fu cong zhe .fu ru shi .si wei zhi wan quan cheng li zhi guo .di qiu shang zhi you wan quan cheng li zhi guo ye .zi bai nian yi lai ye .wan quan cheng li zhe .zhuang nian zhi shi ye .wei neng wan quan cheng li er jian jin yu wan quan cheng li zhe .shao nian zhi shi ye .gu wu de yi yan yi duan zhi yue .ou zhou lie bang zai jin ri wei zhuang nian guo .er wo zhong guo zai jin ri wei shao nian guo .fu gu xi zhi zhong guo zhe .sui you guo zhi ming .er wei cheng guo zhi xing ye .huo wei jia zu zhi guo .huo wei qiu chang zhi guo .huo wei zhu hou feng jian zhi guo .huo wei yi wang zhuan zhi zhi guo .sui zhong lei bu yi .yao zhi .qi yu guo jia zhi ti zhi ye .you qi yi bu er que qi yi bu .zheng ru ying er zi pei tai yi qi cheng tong .qi shen ti zhi yi er guan zhi .xian xing chang cheng .ci wai ze quan ti sui cu ju .ran wei neng de qi yong ye .gu tang yu yi qian wei pei tai shi dai .yin zhou zhi ji wei ru bu shi dai .you kong zi er lai zhi yu jin wei tong zi shi dai .zhu jian fa da .er jin nai shi jiang ru cheng tong yi shang shao nian zhi jie yan .qi chang cheng suo yi ruo shi zhi chi zhe .ze li dai zhi min zei you zhi qi sheng ji zhe ye .pi you tong nian duo bing .zhuan lei lao tai .huo qie yi qi si qi zhi jiang zhi yan .er bu zhi jie you wei wan cheng wei cheng li ye .fei guo qu zhi wei .er wei lai zhi wei ye .qie wo zhong guo chou xi .qi chang you guo jia zai .bu guo you chao ting er .wo huang di zi sun .ju zu er ju .li yu ci di qiu zhi shang zhe ji shu qian nian .er wen qi guo zhi wei he ming .ze wu you ye .fu suo wei tang .yu .xia .shang .zhou .qin .han .wei .jin .song .qi .liang .chen .sui .tang .song .yuan .ming .qing zhe .ze jie chao ming er .chao ye zhe .yi jia zhi si chan ye .guo ye zhe .ren min zhi gong chan ye .chao you chao zhi lao shao .guo you guo zhi lao shao .chao yu guo ji yi wu .ze bu neng yi chao zhi lao shao er zhi wei guo zhi lao shao ming yi .wen .wu .cheng .kang .zhou chao zhi shao nian shi dai ye .you .li .huan .nan .ze qi lao nian shi dai ye .gao .wen .jing .wu .han chao zhi shao nian shi dai ye .yuan .ping .huan .ling .ze qi lao nian shi dai ye .zi yu li chao .mo bu you zhi .fan ci zhe wei wei yi chao ting zhi lao ye ze ke .wei wei yi guo zhi lao ye ze bu ke .yi chao ting zhi lao dan si .you yi ren zhi lao qie si ye .yu wu suo wei zhong guo zhe he yu yan .ran ze .wu zhong guo zhe .qian ci shang wei chu xian yu shi jie .er jin nai shi meng ya yun er .tian di da yi .qian tu liao yi .mei zai wo shao nian zhong guo hu .ma zhi ni zhe .yi da li san jie zhi kui ye .yi guo shi bei zui .tao cuan yi bang .nai chuang li yi hui .ming yue .shao nian yi da li ..ju guo zhi shi .yun yong wu ji yi ying zhi .zu nai guang fu jiu wu .shi yi da li wei ou zhou zhi yi xiong bang .fu yi da li zhe .ou zhou zhi di yi lao da guo ye .zi luo ma wang hou .tu di li yu jiao huang .zheng quan gui yu ao guo .dai suo wei lao er bin yu si zhe yi .er de yi ma zhi ni .qie neng ju quan guo er shao nian zhi .kuang wo zhong guo zhi shi wei shao nian shi dai zhe ye .tang tang si bai yu zhou zhi guo tu .lin lin si bai yu zhao zhi guo min .qi sui wu yi ma zhi ni qi ren zhe .gong zi zhen shi zhi ji you shi yi zhang .ti yue .neng ling gong shao nian xing ..wu chang ai du zhi .er you wei hu qi yong yi zhi suo cun .wo guo min er zi wei qi guo zhi lao da ye .si guo lao da yi .wo guo min er zi zhi qi guo zhi shao nian ye .si nai shao nian yi .xi yan you zhi yue ..you san sui zhi weng .you bai sui zhi tong ..ran ze .guo zhi lao shao .you wu ding xing .er shi sui guo min zhi xin li yi wei xiao chang zhe ye .wu jian hu ma zhi ni zhi neng ling guo shao nian ye .wu you jian hu wo guo zhi guan li shi min neng ling guo lao da ye .wu wei ci ju .fu yi ru ci zhuang li nong yu pian pian jue shi zhi shao nian zhong guo .er shi ou xi ri ben ren wei wo wei lao da zhe .he ye .ze yi wo guo quan zhe jie lao xiu zhi ren ye .fei o ji shi nian ba gu .fei xie ji shi nian bai zhe .fei dang ji shi nian cha .fei ai ji shi nian feng .fei di ji shi nian shou ben .fei chang ji shi nian nuo .fei ke ji shi nian tou .fei qing ji shi nian an .ze bi bu neng de yi guan .jin yi zhi .qi nei ren qing er yi shang .wai ren jian si yi shang zhe .bai ren zhi zhong .qi wu guan bu bei zhe .dai jiu shi liu qi ren ye .fei yan mang ze er long .fei shou chan ze zu bo .fou ze ban shen bu sui ye .bi qi yi shen yin shi bu lv shi ting yan yu .shang qie bu neng zi liao .xu san si ren zuo you fu zhi zhuo zhi .nai neng du ri .yu ci er nai yu ze zhi yi guo shi .shi he yi li wu shu mu ou er shi zhi tian xia ye .qie bi bei zhe .zi qi shao zhuang zhi shi ji yi bu zhi ya xi ya .ou luo ba wei he chu di fang .han zu tang zong shi na chao huang di .you xian qi wan dun fu bai zhi wei zhen qi ji .you bi cuo mo zhi .tao ye zhi .dai qi nao sui yi he .xue guan yi sai .qi xi yan yan .yu gui wei lin zhi shi .ran hou jiang wo er wan li shan he .si wan wan ren ming .yi ju er jie yu qi shou .wu hu .lao da di guo .cheng zai qi lao da ye .er bi bei zhe .ji qi shu shi nian zhi ba gu .bai zhe .dang cha .ai feng .shou ben .chang nuo .ke tou .qing an .qian xin wan ku .qian ku wan xin .nai shi de ci hong ding hua ling zhi fu se .zhong tang da ren zhi ming hao .nai chu qi quan fu jing shen .jie qi bi sheng li liang .yi bao chi zhi .ru bi qi er shi jin yi ding .sui hong lei pan xuan qi ding shang .er liang shou you jin bao qi he bao .ta shi fei suo gu ye .fei suo zhi ye .fei suo wen ye .yu ci er gao zhi yi wang guo ye .gua fen ye .bi wu cong er ting zhi .wu cong er xin zhi .ji shi guo wang yi .guo fen yi .er wu jin nian qi shi yi .ba shi yi .dan qiu qi yi liang nian nei .yang ren bu lai .qiang dao bu qi .wo yi kuai huo guo liao yi shi yi .ruo bu de yi .ze ge san tou liang sheng zhi tu di feng shen he jing .yi huan wo ji ge ya men .mai san ji bai wan zhi ren min zuo pu wei nu .yi shu wo yi tiao lao ming .you he bu ke .you he nan ban .wu hu .jin zhi suo wei lao hou .lao chen .lao jiang .lao li zhe .qi xiu shen qi jia zhi guo ping tian xia zhi shou duan .jie ju yu shi yi .xi feng yi ye cui ren lao .diao jin zhu yan bai jin tou .shi zou wu chang dang yi sheng .xie cui ming fu yi zhu shou .jie hu tong zai .yi ci wei guo .shi an de bu lao qie si .qie wu kong qi wei ji sui er shang ye .ren gong yue .zao cheng jin ri zhi lao da zhong guo zhe .ze zhong guo lao xiu zhi yuan ye ye .zhi chu jiang lai zhi shao nian zhong guo zhe .ze zhong guo shao nian zhi ze ren ye .bi lao xiu zhe he zu dao .bi yu ci shi jie zuo bie zhi ri bu yuan yi .er wo shao nian nai xin lai er yu shi jie wei yuan .ru jiu wu zhe ran .bi ming ri jiang qian ju ta fang .er wo jin ri shi ru ci shi chu .jiang qian ju zhe .bu ai hu qi chuang long .bu jie zhi qi ting wu .su ren heng qing .yi he zu guai .ruo wo shao nian zhe .qian cheng hao hao .hou gu mang mang .zhong guo er wei niu wei ma wei nu wei li .ze peng luan bian chui zhi can ku .wei wo shao nian dang zhi .zhong guo ru cheng ba yu nei .zhu meng di qiu .ze zhi hui gu pan zhi zun rong .wei wo shao nian xiang zhi .yu bi qi xi yan yan yu gui wei lin zhe he yu yan .bi er mo ran zhi zhi .you ke yan ye .wo er mo ran zhi zhi .bu ke yan ye .shi ju guo zhi shao nian er guo wei shao nian ye .ze wu zhong guo wei wei lai zhi guo .qi jin bu wei ke liang ye .shi ju guo zhi shao nian er yi wei lao da ye .ze wu zhong guo wei guo qu zhi guo .qi si wang ke qiao zu er dai ye .gu jin ri zhi ze ren .bu zai ta ren .er quan zai wo shao nian .shao nian zhi ze guo zhi .shao nian fu ze guo fu .shao nian qiang ze guo qiang .shao nian du li ze guo du li .shao nian zi you ze guo zi you .shao nian jin bu ze guo jin bu .shao nian sheng yu ou zhou .ze guo sheng yu ou zhou .shao nian xiong yu di qiu .ze guo xiong yu di qiu .hong ri chu sheng .qi dao da guang .he chu fu liu .yi xie wang yang .qian long teng yuan .lin zhua fei yang .ru hu xiao gu .bai shou zhen huang .ying sun shi yi .feng chen xi zhang .qi hua chu tai .yu yu huang huang .gan jiang fa xing .you zuo qi mang .tian dai qi cang .di lv qi huang .zong you qian gu .heng you ba huang .qian tu si hai .lai ri fang chang .mei zai wo shao nian zhong guo .yu tian bu lao .zhuang zai wo zhong guo shao nian .yu guo wu jiang ..san shi gong ming chen yu tu .ba qian li lu yun he yue .mo deng xian .bai liao shao nian tou .kong bei qie ..ci yue wu mu .man jiang hong .ci ju ye .zuo zhe zi liu sui shi ji kou shou ji yi .zhi jin xi song zhi bu shuai .zi jin yi wang .qi .ai shi ke .zhi ming .geng zi ming yue .shao nian zhong guo zhi shao nian ..ji shi nai you huo .bu ji yuan wu yan .ren xue shi zhi dao .bu xue fei zi ran .wan shi xu ji yun .ta de fei wo xian .qing chun xu zao wei .qi neng chang shao nian .leng xiao qin huang jing yuan lue .jing lian ji man ku shi xun .zhu yao qing ying zhao you chuang .liang liang shi qin zao xi yang .xie que hai tang fei jin xu .kun ren tian qi ri chu chang .she chang pai men gao shi .dan you de cha shi wu tui gu .zhe cha shi bu xun su .yi bi xiang na cao ye gen .yi bian you yao cha fu .suo ying fu .you shi yan che jia .du shuo shi luan yu .jin ri huan xiang gu .wang xiang lao zhi ding wa tai pan .zhao mang lang bao zhuo jiu hu lu .xin shua lai de tou jin .qia jiang lai de chou shan .chang hao shi zhuang me da hu . .shua hai er .xia wang liu yin ding huo qiao nan fu .hu ti deng chui di lei gu .jian yi diu ren ma dao zhuang men .pi tou li ji mian qi shu .yi mian qi bai hu lan tao zhu ge ying shuang tu .yi mian qi hong qu lian da zhuo ge bi yue wu .yi mian qi ji xue wu .yi mian qi gou sheng shuang chi .yi mian qi she chan hu lu . .wu sha .hong qi liao cha .yin zheng liao fu .tian gua ku gua huang jin du .ming huang huang ma deng qiang jian shang tiao .bai xue xue e mao shan shang pu .zhe xie ge qiao ren wu .na zhuo xie bu zeng jian de qi zhang .chuan zhuo xie da zuo guai de yi fu . .si sha .yuan tiao shang du shi ma .tao ding shang bu jian lv .huang luo san bing tian sheng qu .che qian ba ge tian cao pan .che hou ruo gan di song fu .geng ji ge duo jiao nv .yi ban chuan zhuo .yi yang zhuang shu . .san sha .na da han xia de che .zhong ren shi li shu .na da han qu de ren ru wu wu .zhong xiang lao zhan jiao shu yao bai .na da han nuo shen zhuo shou fu .meng ke li tai tou qu .qu duo shi ren de .xian qi po wo xiong fu . .er sha .ni shen xu xing liu .ni qi xu xing lv .ba ni liang jia er gen jiao cong tou shu .ni ben shen zuo ting chang dan ji bei jiu .ni zhang ren jiao cun xue du ji juan shu .zeng zai an zhuang dong zhu .ye zeng yu wo wei niu qie cao .zhuai ba fu chu . .yi sha .chun cai liao sang .dong jie liao an su .ling zhi liao mi mai wu zhong shu .huan tian qi qiang cheng liao ma san gan .huan jiu zhai tou liang liao dou ji hu .you shen hu tu chu .ming biao zhuo ce li .jian fang zhuo wen shu . .wei sheng .shao wo de qian cha fa nei xuan bo huan .qian wo de su shui liang zhong si zhun chu .zhi dao liu san shui ken ba ni jiu zuo zhu .bai shen me gai liao xing .geng liao ming .huan zuo han gao zu .jiu wan fang fei lan pei hao .kong gu wu ren .zi yuan e mei qiao .bao se ling ling qian gu diao .zhu si xian duan zhi yin shao . ran ran nian hua wu zi lao .shui man ting zhou .he chu xun fang cao .huan qi xiang lei ge wei liao .shi long wu ba song feng xiao .

夸耀着身份，即将到军队里赴宴，数量众多，场面盛大。
邓尉：山名。在今江苏苏州西南。砥柱(zhu)山之(zhi)高峻(jun)，如那危巢，难以攀援。人间有这样的险处有何用(yong)呢？原来是为了测辨忠奸。无须“燃犀下照”看水下美景，也不必像做飞用力拉弓，便可力挽狂澜。呼唤那个骑鲸客，击着鼓飞过银山。
舍：释放，宽大处理。树前点上明烛亮如白昼，身处美女群中忘掉春秋。
⑼风流云散：风吹过，云飘散，踪迹全消。比喻人飘零离散。汉王粲《赠蔡(cai)子笃》诗：“风流云散，一别如雨。”回想起潼关的百万(wan)大军，那时候为何溃败得如此仓促？
⑥维：是也。参（shēn申）：星名，二十八宿之一。昴（mǎo卯）：星名，二十八宿之一，即柳星。独酌新酿，不禁生起散发扁舟之意，不再怕连天波浪。放纵山水，这一回不受拘束。做一个闲散之人。
23.“一发”一句：一箭射中它。歌舞用的扇子早已旧迹斑斑，衣服上相思的眼泪星星点点。恨自己当初不能化做马车后滚滚的红尘，这样就可以和你朝夕相处，万里相随。
（21）后所称：指石生，温生被选走，使河南人才空虚。魂魄归来吧！
⑶子房：即张良，"汉初三杰"之一，功成隐退，身名全保(bao)。

　　这首五言古体诗，从开篇一路下来，都是“说”，到了结尾两句，才以一幅画面忽然结束。作者的高明之处，就在这里。他没有拿一个结局去迁就读者的胃口，而是用一个悬念故意吊着读者的胃口。读过这首诗的人，一闭上眼睛，就会在脑海里浮现出这样的画面：一位绝世美貌却格外不幸的《佳人》杜甫 古诗，在秋风中，在黄昏里，衣裳单薄，孤伶伶地站在那里，背靠着一丛竹，眼里流露着哀愁。
　　“碧玉妆成一树高，万条垂下绿丝绦”，深深地抓着了垂柳的特征，在诗人的眼中，它似美女的化身。高高的树干，就像她亭亭玉立的风姿，下垂的柳条，就像她裙摆上的丝带。在这里，柳就是人，人就是柳，两者之间仿佛没有什么截然的分别。而且“碧玉”也有双关的意义。既在字面上与柳树的翠色相合，又指年轻貌美的少女，与下面的“二月春风”恰相呼应——这是早春的垂柳，还未到夏秋之际亭亭如盖、树荫清圆的时候。然而，更妙的以下两句：“不知细叶谁载出，二月春风似剪刀。”在贺知章之前，有谁想过春风像剪刀？把乍暖还寒的二月春风由无形化为有形，它显示了春风的神奇灵巧，并使《咏柳》成为咏物诗的典范之作。
　　诗篇运用拟人化的手法，赋予修竹、洞箫人的思想感情，既增强了诗歌的形象性和感染力，又避免了频繁比兴，失于晦涩的弊病，较为显豁地透露了其中的寓意：名为咏物，实为抒怀。诗中修竹的品性、洞箫的理想和追求，实为诗人刚直不阿、不趋炎附势、坚贞不二的品格、美好的人生理想和昂扬奋发的精神的写照。
　　“别路追孙楚，维舟吊屈平”，诗人围绕“嗟"字，既暗点友人杜审言的贬谪，交代其行踪，更是以孙楚、屈原的身世遭遇，喻友人杜审言才学之高超、仕途之坎坷，以及世道之不平，寄托了诗人对宦海沉浮之感和对友人杜审言的惋惜之情。孙楚，西晋文学家，名重一时，但“多所凌傲，缺乡曲之誉”，年四十始参镇东军事。屈平才华卓绝，遭谗被逐，流落沅湘，自沉汨罗而死。贾谊贬长沙王太傅时，途经湘水，感怀身世，曾作《吊屈原赋》。友人杜审言也是个“恃才謇傲”的人，此番由洛阳流贬吉州，正好取道两湖，浪迹潇湘，沿途恰是前贤足迹所到之处。诗人借抚今思昔，感慨友人杜审言仕途坎坷，惋惜之情跃然纸上。
　　谪居送客，看征帆远去，该是极其凄婉的怀抱（《唐才子传》谓张说“晚谪岳阳，诗益凄婉”）。“天涯一望断人肠”（孟浩然），首句似乎正要这么说。但只说到“巴陵一望”，后三字忽然咽了下去，成了“洞庭秋”，纯乎是即目所见之景了。这写景不渲染、不著色，只是简淡。然而它能令人联想到“袅袅兮秋风，洞庭波兮木叶下”（《楚辞·九歌·湘夫人》）的情景，如见湖上秋色，从而体味到“巴陵一望”中“目眇眇兮愁予”的情怀。这不是景中具意么，只是“不可凑泊”，难以寻绎罢了。
　　“新年都未有芳华，二月初惊见草芽。”新年即阴历正月初一，这天前后是立春，所以标志着春天的到来。新年都还没有芬芳的鲜花，就使得在漫漫寒冬中久盼春色的人们分外焦急。一个“都”字，流露出这种急切的心情。第二句“二月初惊见草芽”，说二月亦无花，但话是从侧面来说的，感情就不是纯粹的叹惜、遗憾。“惊”字最值玩味。它写出了诗人在焦急的期待中终于见到“春色”的萌芽的惊喜神情。此外，“惊”字状出摆脱冬寒后新奇、惊讶、欣喜的心情 。这一“ 初”字，含有春来过晚、花开太迟的遗憾、惋惜和不满的情绪。韩愈在《早春呈水部张十八员外》中曾写道：“草色遥看近却无”、“最是一年春好处”，诗人对“草芽”似乎特别多情，也就是因为他从草芽看到了春的消息吧 。从章法上看 ，前句“未有芳华”，一抑；后句“初见草芽”，一扬，跌宕有致，波澜起伏。
　　近代学者陈寅恪曾经指出，中国古代所言胡汉之分，实质不在血统而在文化。孔子修《春秋》就是“夷而进于中国则中国之”的。而在历史上尤其是文学上，用为文化的标志常常是所谓“衣冠文物”。《左传》上讲“南冠”，《论语》中讲“左衽”，后来一直用为文学典故。杜甫写明妃也是着重写“环佩空归月夜魂”，这与王安石写的“着尽汉宫衣”，实际是同一手法。杜甫、王安石皆设想通过“不改汉服”来表现明妃爱乡爱国的真挚深厚感情，这种感情既不因在汉“失意”而减弱，更不是出于对皇帝有什么希冀（已经“心知更不归”了），不是“争宠取怜”。因此，感情更为纯洁，形象更为高大。接着又补上“寄声欲问塞南事，只有年年鸿雁飞”，把明妃一心向汉、历久不渝的心声，写到镂心刻骨。梅尧臣也说“鸿雁为之悲，肝肠为之摧”。王安石写得比梅尧臣更为生动形象。